Brexit wprowadził duże zmiany dla Polaków podróżujących do UK. Wraz z przywróceniem kontrolingranicznych, poruszanie się pomiędzy Wielką Brytanią a państwami Unii Europejskiej wymaga teraz posiadania ważnego paszportu — co ważne, dokument ten musi być ważny przez cały czas naszego pobytu na Wyspach. Co jednak jeśli wyjeżdżamy na dłuższy czas, na przykład w celach zarobkowych, i w tym czasie nasz paszport straci ważność lub go zgubimy? Czy w takiej sytuacji możliwe jest wyrobienie polskiego paszportu w UK, czy musimy wracać do Polski w celu dopełnienia wszystkich formalności? Jak wygląda cała procedura i z jakimi kosztami wiąże się składanie wniosku o wydanie nowego paszportu?
Polacy na Wyspach – komu i kiedy potrzebny jest paszport polski w UK?
Na samym początku warto podkreślić, że mimo wprowadzenia obowiązku paszportowego przy przekraczaniu granic Wielkiej Brytanii, nie od każdego obcokrajowca wymagane będzie okazanie w czasie kontroli właśnie tego dokumentu. Wynika to z obowiązujących aktualnie przepisów, które przewidują wyjątki dla obywateli państw UE, Szwajcarii, Norwegii, Islandii i Liechtensteinu w określonych przypadkach. Dotyczy to na przykład osób, którym przyznano status osoby osiedlonej lub tymczasowo osiedlonej w ramach EU Settlement Scheme — mogą one, zamiast paszportu, wykorzystać swój krajowy dowód osobisty, pod warunkiem że to właśnie ten dokument wykorzystały we wniosku o pre-settled lub settled status.
Jeśli jednak nie kwalifikujemy się do żadnego z dozwolonych wyjątków, wybierając się do UK, musimy mieć przy sobie paszport, którego termin ważności jest nie krótszy niż planowany okres naszego pobytu.
Warto pamiętać, że kwestie dotyczące wymagań, jakie należy spełnić, by podróżować pomiędzy państwami, zależą od przepisów wewnętrznych danych państw oraz umów międzynarodowych — w tym przypadku pomiędzy Wielką Brytanią a Unią Europejską. Mogą one ulegać zmianom i aktualizacjom, dlatego planując wyjazd, zawsze warto sprawdzić, jak wyglądają obowiązujące przepisy dotyczące tego, kto i w jakich przypadkach potrzebuje paszportu oraz terminu ważności, jaki musi mieć dokument, na podstawie którego chcemy przekroczyć granicę. Informacje takie znajdziemy na stronie https://www.gov.uk/.
Czy trzeba wracać do Polski, by wyrobić polski paszport?
Skoro wiemy już, że prawdopodobnie będziemy potrzebować ważnego paszportu przez cały czas mieszkania na Wyspach, uwagę warto zwrócić na kolejną istotną kwestię: Co jeśli postanowimy przedłużyć nasz pobyt poza okres ważności paszportu lub z jakiegoś powodu utracimy posiadany dokument? Na szczęście wcale nie musimy planować wizyty w Polsce — wszystkie formalności możemy załatwić na miejscu na terenie UK. Wniosek o paszport w UK złożymy w dowolnym urzędzie konsularnym RP (Ambasada RP w Londynie oraz Konsulaty Generalne RP w Belfaście, Edynburgu lub Manchesterze).
Jak złożyć wniosek o polski paszport w UK?
Wniosek o wydanie paszportu lub paszportu tymczasowego znajdziemy do pobrania w internecie na stronie gov.pl. Niestety, tak samo ja w Polsce, nie ma możliwości, by złożyć wniosek o paszport online w UK — należy w tym celu umówić się na spotkanie w polskiej ambasadzie lub konsulacie i złożyć go osobiście wraz z wszystkimi wymaganymi dokumentami i informacjami.
Jak umówić wizytę w ambasadzie lub konsulacie RP?
Polacy chcący złożyć wniosek paszportowy w Wielkiej Brytanii mogą skorzystać ze strony https://secure.e-konsulat.gov.pl/, by zaplanować swoją wizytę w placówce konsularnej. Nie ma możliwości wnioskowania o paszport bez wcześniejszego umówienia spotkania. Przy uzupełnianiu potrzebnych informacji warto upewnić się, czy podaliśmy właściwy adres e-mail, ponieważ przed wizytą na naszą skrzynkę mailową trafi wiadomość przypominającą, dająca również możliwość odwołania spotkania, jeśli zajdzie taka potrzeba.
Co jest potrzebne, by wyrobić polski paszport w UK?
Wraz w wypełnionym wnioskiem o wydanie paszportu należy dostarczyć:
- zdjęcie paszportowe (kolorowe w formacie 35 mm x 45 mm),
- w przypadku zmiany nazwiska na skutek zawarcia małżeństwa — skrócony lub pełny odpis aktu małżeństwa,
- w przypadku braku numeru PESEL — skrócony lub pełny odpis aktu urodzenia albo skrócony lub pełny odpis aktu małżeństwa,
- przypadku trudności z potwierdzeniem tożsamości wnioskodawcy konieczne może być dostarczenie dodatkowych dokumentów w celu dalszej weryfikacji podanych we wniosku informacji.
Wyrobienie paszportu w UK – ile trwa?
Okres oczekiwania na wydanie paszportu zależny jest od tego, o jaki rodzaj dokumentu wnioskujemy — paszport tymczasowy możemy uzyskać szybciej, dlatego warto zdecydować się właśnie na tę opcję w pilnych sytuacjach. W przypadku standardowego paszportu biometrycznego z reguły czeka się około 6-8 tygodni — w chwili złożenia wniosku otrzymamy informację o tym, kiedy możemy spodziewać się jego przygotowania.
Ile kosztuje wyrobienie paszportu w UK?
Standardowy koszt wyrobienia nowego paszportu wynosi £93, a opłata powinna zostać uregulowana w chwili złożenia wniosku w urzędzie — zapłacić można zarówno gotówką, jak i kartą kredytową lub debetową.
Należy jednak zdawać sobie sprawę, że koszt wyrobienia paszportu w przypadku utraty lub zgubienia ważnego dokumentu jest wyższy i wynosi £278.
Niektóre grupy osób mogą liczyć na skorzystanie z ulgi w wysokości 50% kosztów, po okazaniu stosownych dokumentów potwierdzających spełnienie warunków (to m.in. uczniowie, studenci, emeryci, renciści czy osoby z niepełnosprawnościami).
Codzienne życie Polaków w UK
Polonia w Wielkiej Brytanii to bardzo liczna grupa, nie powinno więc dziwić, że możliwość załatwienia formalności paszportowych bez potrzeby wracania do Polski cieszy się dużym zainteresowaniem. Polacy na Wyspach mogą korzystać jednak nie tylko z okazji do wyrobienia potrzebnych dokumentów w UK, ale też znaleźć liczne inne ułatwienia w codziennym życiu — wiele istotnych spraw mogą na przykład załatwić w języku polskim, np. jeśli postanowimy wykupić polisę samochodową lub ubezpieczenie na życie w UK, będziemy w stanie znaleźć polskojęzycznych doradców, którzy pomogą nam w wybraniu odpowiednich dla nas rozwiązań.