Organizacje charytatywne nie powinny bagatelizować zarządzania ryzykiem, bo nawet jeśli kary nie będą tak wysokie, jak w przypadku innych sektorów, to jednak sama utrata reputacji może dla wielu z nich oznaczać koniec działalności. W artykule opowiemy o kilku głównych rodzajach ryzyka, którymi organizacje świadczące opiekę zdrowotną i społeczną powinny zarządzać.
Zdrowie i dobrostan
W Wielkiej Brytanii rząd kładzie duży nacisk na rozwiązywanie problemów związanych z aktywnością sportową i dobrostanem społeczności, dlatego działalność organizacji charytatywnych w tym zakresie jest szeroko doceniana. Nie oznacza to jednak, że organizacje te nie mierzą się z ryzykiem, którym muszą sterować.
Teoretycznie, prowadzenie sali społecznej powinno być stosunkowo bezproblemowe, prawda? W rzeczywistości świadczeniodawcy muszą przestrzegać podstawowych regulacji wydanych przez Brytyjski Inspektorat ds. BHP określających kwestie, które muszą wziąć pod uwagę, takie jak przygotowanie checklisty.
„Ryzyko towarzyszy organizacjom na co dzień, dlatego muszą nim skutecznie zarządzać, aby członkowie zarządu mogli osiągnąć główne cele działalności i aby chronić fundusze oraz aktywa organizacji.”
Organizacje charytatywne i zarządzanie ryzykiem (CC26) Charity Commission w Anglii i Walii.
Mieszkalnictwo
Azbest
Świadczeniodawcy z tego sektora zazwyczaj zarządzają wieloma nieruchomościami. Mogą to być sklepy charytatywne, pomieszczenia biurowe, obiekty rekreacyjne oraz lokale mieszkaniowe. Dla wielu organizacji problemem jest rozległe rozmieszczenie geograficzne oraz charakter nieruchomości będących pod ich kontrolą. Inspektorat ds. BHP wydał regulacje dotyczące zarządzania azbestem na terenach mieszkalnych, zgodnie z którymi:
Należy zgrupować podobne nieruchomości pod względem stylu, rocznika itd. Pozwoli to na przeprowadzenie inspekcji dla niektórych grup budynków, aby ocenić skalę obecności azbestu w posiadanych zasobach mieszkaniowych.
Hostel w Manchesterze otrzymał karę w wysokości 44 tys. funtów za nieprzeprowadzenie badania stwierdzającego obecność azbestu przed rozpoczęciem prac remontowych. Koszt takiego badania jest stosunkowo niski w porównaniu do skutków wywołanych kontaktem z azbestem, takich jak przewlekła pylica azbestowa, a nawet śmierć.
Ważne jest aby:
- Sporządzić raport w zakresie zarządzania azbestem dla wszystkich budynków, które mogą zawierać azbest. Raport ten będzie zobowiązywał pracodawców do przestrzegania wytycznych i podjęcia wszelkich działań, aby unikać kontaktu z tą szkodliwą substancją.
- Przeprowadzać badania stwierdzające obecność azbestu przed rozpoczęciem prac remontowych w nieruchomościach, które mogą zawierać azbest.
- Usunąć azbest w sposób bezpieczny i zgodny z wytycznymi Inspektoratu ds. BHP.
- Zapewnić pracownikom szkolenie w zakresie azbestu.
Jeden z hosteli został ukarany grzywną w wysokości 39 tys. funtów kiedy elementy zawierające azbest były usunięte przez wykonawcę nieposiadającego licencji.
Upadek z wysokości
Ze względu na ograniczony budżet, wiele organizacji posiada wewnętrzny zespół konserwatorów lub pozwala, aby mieszkańcy lub wolontariusze dokonywali napraw na wysokościach. Upadki z wysokości to nadal najczęstsza przyczyna wypadków w miejscu pracy, których skutkiem jest śmierć lub poważne obrażenia ciała. Dlatego kluczowe jest, aby organizacje trzeciego sektora zadbały o to, aby osoby pracujące na wysokościach nie były narażone na niepotrzebne ryzyko.
Jeden z hosteli w Bristolu otrzymał karę w wysokości 20 tys. funtów po tym jak pracownik budowy spadł z wysokości ponad 7,5 metra i zginął na skutek odniesionych obrażeń. Do wypadku doszło ponieważ organizacja nie zadbała o ochronę zdrowia, bezpieczeństwa i dobrostanu osób niebędących jej pracownikami, ani o to, aby prace na wysokościach były przeprowadzane w sposób zaplanowany, nadzorowany i bezpieczny.
Jak w praktyczny sposób zarządzać ryzykiem upadku z wysokości:
- Dopilnuj, aby osoby wykonujące prace były odpowiednio przeszkolone.
- Zadbaj o to, aby ryzyka były właściwie ocenione, a środki kontroli ustalone.
- Regularnie sprawdzaj rusztowania, aby spełniały normy branżowe.
- Kruche dachy powinny być odpowiednio oznaczone, aby ostrzec innych przez ryzykiem upadku.
- Nie pozwól, aby ktokolwiek miał dostęp do jakiegokolwiek dachu, dopóki nie zostaną podjęte kroki zapobiegające upadkom z wysokości (np. balustrady zabezpieczające krawędź dachu) lub minimalizujące upadek z wysokości (takie jak systemy zapobiegające lub powstrzymujące upadek z wysokości).
- Nie pozwól, aby ktokolwiek miał dostęp do jakiegokolwiek dachu, dopóki nie zostaną podjęte kroki zapobiegające upadkom z wysokości (np. balustrady zabezpieczające krawędź dachu) lub minimalizujące upadek z wysokości (takie jak systemy zapobiegające lub powstrzymujące upadek z wysokości).
Drabiny szczeblowe i drabiny ze schodkami są dozwolone, aczkolwiek należy upewnić się, że: nadają się do zadania, korzystający z nich są przeszkoleni oraz że są stosowane w sposób bezpieczny i zgodny z wytycznymi.
Pożar
W ciągu 12 miesięcy do września 2022 roku, strażacy wyjeżdżali 620 000 razy do wezwań. To największa liczba zdarzeń w okresie jednego roku od ponad dekady. Wśród tych zgłoszeń 276 dotyczyło pożarów, w których były ofiary śmiertelne. Statystyki te przypominają, jak ważne jest przeprowadzenie oceny ryzyka pożarowego.
Ogólnie rzecz biorąc, w wielkiej Brytanii oceny zagrożenia pożarowego są wymagane w stosunku do wszystkich lokali niemieszkalnych oraz domów wielorodzinnych, aczkolwiek organizacje zapewniające lokale mieszkalne również powinny posiadać takie oceny, przynajmniej na poziomie podstawowym.
Jak w praktyczny sposób zarządzać ryzykiem pożarowym:
- Należy posiadać aktualną ocenę ryzyka pożarowego dla danego lokalu zawierającą informacje w zakresie systemów automatycznego wykrywania pożaru, ryzyka podpalenia, przegradzania, w tym drzwi przeciwpożarowych pozwalających na przedostanie się dymu lub ognia bez jego wykrycia lub blokowania wyjść ewakuacyjnych zanim osoby, które spały w trakcie wybuchu pożaru miały czas na ewakuację.
- Alarmy przeciwpożarowe emitują sygnał o natężeniu 75db na poziomie łóżka, kiedy wszystkie drzwi są zamknięte, tak aby obudzić śpiące osoby.
- Należy stosować materace ognioodporne, aby ograniczyć ryzyko zaprószenia ognia w trakcie snu.
- Ocena poszczególnych osób w zakresie konkretnego rodzaju ryzyka, takiego jak uzależnienie od substancji odurzających i alkoholu oraz stanu zdrowia.
Uwaga: artykuł ten nie jest skierowany do spółdzielni mieszkaniowych posiadających w swoich zasobach lokale mieszkalne – powyższe zalecenia ich nie dotyczą.
Ostre narzędzia medyczne
Niektóre organizacje, zwłaszcza te, które działają na rzecz osób w trudnej sytuacji życiowej muszą czasem mierzyć się z ryzykiem związanym z ostrymi narzędziami medycznymi oraz spowodowanymi przez nie urazami u pracowników.
Jak w praktyczny sposób zarządzać ostrymi narzędziami medycznymi:
- Oceń ryzyko użycia i urazów spowodowanych ostrymi narzędziami medycznymi.
- Prowadź listę tych narzędzi, o których Ci wiadomo oraz miejsc, w których mogą się znajdować.
- Zapewnij pojemnik do ostrych narzędzi medycznych, pęsetę i rękawiczki.
- Zapewnij pracownikom szkolenie z zakresu ostrych narzędzi medycznych, w tym co należy zrobić w przypadku zranienia takim narzędziem.
Żaluzje okienne
Należy przeprowadzić ocenę żaluzji okiennych w częściach wspólnych placówek dla osób w trudnej sytuacji życiowej, w miejscach, gdzie pracownicy zamieszkują lub śpią podczas nocnej zmiany oraz w miejscach świadczenia pomocy małym dzieciom. Powyższe punkty dotyczą organizacji zapewniających zakwaterowanie, a nie powszechnie dostępnych lokali mieszkalnych. Każdego roku około dwojga dzieci umiera w wyniku zaplątania i uduszenia się sznurkiem do żaluzji. Mamy 2024 rok, więc najwyższy czas, aby żaluzje okienne były bezpieczniejsze i nie powodowały tego typu wypadków.
Jak w praktyczny sposób zarządzać ryzykiem związanym z żaluzjami okiennymi:
- Podwiąż sznurki do żaluzji, tak aby były poza zasięgiem dzieci.
- Odsuń kołyski, łóżeczka, krzesełka do karmienia i kojce z dala od żaluzji i rolet z łańcuszkiem na pętli.
- Postępuj podobnie z innymi meblami, na które dzieci mogą się wspiąć.
- Zamontuj zabezpieczenie na rolety z łańcuszkiem na pętli.
- Weź pod uwagę zakup żaluzji bez łańcuszka na pętli.
Od 2004 roku, w ramach kampanii Make it Safe, Stowarzyszenie The Royal Society for the Prevention of Accidents współpracuje z partnerami, takimi jak Ministerstwo Przedsiębiorczości, Energii i Strategii Przemysłowej, Europejski Komitet Normalizacyjny oraz Stowarzyszenie British Blind and Shutter Association, w celu szerzenia świadomości o bezpiecznym stosowaniu sznurków do żaluzji.
W 2014 roku wprowadzono zmienioną normę (EN13120:2009+A1:2014), zgodnie z którą owe żaluzje i rolety muszą być fabrycznie wyposażone w elementy zapewniające bezpieczeństwo dla dzieci. Oznacza to, że w przypadku gdy łańcuszek na pętli jest lub może stać się elementem żaluzji lub rolety, to wówczas zabezpieczenie musi być zamontowane fabrycznie. Zabezpieczenia te powodują pęknięcie łańcuszka pod naciskiem, napinają sznurek lub łańcuszek, bądź zawierają element pozwalający jego przechowywanie poza zasięgiem.
Ograniczniki do okien
Każda organizacja zapewniająca zakwaterowanie w kontekście opieki musi przeprowadzić ocenę ryzyka wypadnięcia podopiecznych (dzieci, osób pod wpływem substancji odurzających lub osób starszych) przez okno i wdrożyć odpowiednie środki zapobiegawcze.
Zwykle w tym celu stosuje się ograniczniki, które uniemożliwiają wypadnięcie przez okno. Zabezpieczenia te są regularnie sprawdzane, aby upewnić się, że nie zostały uszkodzone/usunięte lub odblokowane. Trzeba jednak zachować równowagę, tak aby organizacja pozostała przyjazna dla podopiecznych i nie sprawiała wrażenia placówki zinstytucjonalizowanej.
W 2020 roku, dom opieki w Norwich został ukarany grzywną w wysokości 100 tys. funtów, kiedy jeden z 70-letnich podopiecznych wypadł z okna na pierwszym piętrze. Okazało się, że ograniczniki na oknach nie spełniały swojego zadania i można było je bez problemu ręcznie odblokować.
Każdego roku ponad 4200 dzieci spada ze schodów, a 4000 dzieci poniżej 15 roku życia wypada przez okno.
Szkolenia i edukacja
Remonty
Niektóre organizacje charytatywne zachęcają wolontariuszy lub mieszkańców do podjęcia prac remontowych na ich terenie. I choć jest to świetny sposób na zdobycie nowych umiejętności i doświadczenia, to jednocześnie może wiązać się z narażeniem wolontariuszy na ryzyko i złamaniem różnych przepisów.
Aby temu zapobiec, organizacje charytatywne i pozarządowe powinny zadbać, aby zagrożenia związane z używaniem narzędzi i sprzętu oraz kontaktem z pyłem, takim jak azbest lub pył drzewny nie miały miejsca lub były minimalizowane przez odpowiednią ocenę ryzyka. Przed przystąpieniem do poważnych prac remontowych, pracownicy, wolontariusze i mieszkańcy powinni być poinformowani o istniejącym stopniu ryzyka oraz o środkach ostrożności, które trzeba podjąć, aby uniknąć zagrożenia.
Wsparcie i porada
Przemoc i agresja oraz praca w pojedynkę
Przepisy Zarządzania Zdrowiem i Bezpieczeństwem w Pracy nakazują wprowadzenie odpowiednich kontroli zapobiegających przemocy i agresji oraz zapewniających wsparcie dla samotnych pracowników. Przedstawimy kilka przykładów tych kontroli, ale najlepiej jest zastosować różne metody. Struktura danego zakładu pracy ma często wpływ na wzrost ryzyka przemocy w stosunku do pracowników.
- Przykładowo, przestrzeń i odpowiednie rozmieszczenie zapewniają dobrą widoczność na terenie całego zakładu, a optymalne oświetlenie pomaga pozbyć się ciemnych zaułków i zagwarantować, że pracownicy oraz inne osoby będą widoczne.
- W miejscach, gdzie powstają napięcia warto na przykład wprowadzić system ustawiania się w kolejce.
- Środki bezpieczeństwa, takie jak monitoring CCTV, przeszkoleni pracownicy ochrony, kamery noszone na ciele, systemy alarmowe, ochrona budynku mogą nie tylko działać odstraszająco, ale również dostarczyć dowody potrzebne do skazania przestępcy.
- Odpowiednio sformułowane informacje i oznakowanie będą przypominały o wzajemnym szacunku i niestosowaniu przemocy w stosunku do pracowników.
Ważne jest również, aby wziąć pod uwagę rodzaj pracy wykonywanej przez pracowników i zadbanie o to, aby stosować odpowiednie środki kontroli:
• Utrzymuj dobrą komunikację ze swoimi pracownikami.
• Zwróć uwagę na to, w jaki sposób pracownicy wchodzą w interakcję z innymi osobami i co u tych osób może wywołać agresję.
• Zarządzaj samotną pracą poprzez kontakt z osobami, które pracują poza swoim stanowiskiem pracy, na przykład za pomocą telefonu komórkowego lub osobistego alarmu. Utrzymuj z nimi kontakt i reaguj na zdarzenia.
• Szkol, nadzoruj i obserwuj osoby pracujące w pojedynkę.
• Zadbaj o odpowiedni poziom zatrudnienia, aby zarządzać ryzykiem przemocy i reagować na zdarzenia.
Władze lokalne w Londynie zostały ukarane grzywną w wysokości 100 tys. funtów i musiały pokryć koszty w kwocie 10 918,88 funtów po tym jak dwóch pracowników opieki społecznej zostało zaatakowanych przez matkę dziecka, którego odwiedzali. W czasie gdy oboje pracowników sporządzało notatki, kobieta uderzyła ich metalowym przedmiotem w głowę. W wyniku uderzenia, jeden z nich stracił przytomność. Oboje doznali ciężkich obrażeń głowy, zaś u pracownika, który stracił przytomność zdiagnozowano później syndrom stresu pourazowego.
Przeprowadzone przez Brytyjski Inspektorat BHP dochodzenie wykazało, iż władze lokalne nie przestrzegały regulaminu dotyczącego samotnych pracowników ani wytycznych dotyczących przemocy i agresji. Nie przeprowadzono oceny ryzyka, a pracownicy nie byli odpowiednio przeszkoleni.
W przypadkach gdy samotna praca i wizyty domowe stanowią główną część dnia pracownika, należy koniecznie zadbać o to, aby:
- Ryzyko przemocy i agresji zostało właściwie ocenione, szczególnie w zakresie samotnej pracy i wizyt domowych w społeczności. Należy też przeprowadzić indywidualne oceny ryzyka dla osób korzystających ze świadczeń, gdzie zagrożenia te będą analizowane.
- Pracownicy powinni zapoznać się z regulaminem i procedurami pracy samotnej oraz przestrzegać zawartych w nich wytycznych.
- Należy zachęcać pracowników do przeprowadzania wizyt w parach, a tam gdzie nie jest to uzasadnione, należy wziąć pod uwagę, w ramach oceny ryzyka, korzystanie z urządzeń dla pracowników samotnych lub aplikacji bezpieczeństwa, jako środków pozwalających ostrzec innych przed zbliżającą się trudną sytuacją.
- Zachęć pracowników do przekazywania opinii zwrotnej dotyczącej niebezpiecznych sytuacji oraz potencjalnych scenariuszy w stylu „co by było gdyby”. Wszystko to umożliwi ciągłe doskonalenie profilu ryzyka w organizacji.
- Zadbaj o to, aby pracownicy przeszli szkolenie z zakresu rozwiązywania i de-eskalacji konfliktów.
- Utwórz bazę danych adresów, zgodną z przepisami GDPR (RODO), gdzie znane jest ryzyko wystąpienia nieodpowiednich zachowań i przemocy, co pomoże ostrzec zawczasu współpracowników.
- Organizuj spotkania w miejscach dogodnych dla obu stron, np. na terenie organizacji lub w miejscach publicznych, takich jak kawiarnia.
- Zapewnij programy wsparcia i doradztwo dla pracowników, którzy doświadczyli przemocy i agresji podczas wykonywania swoich obowiązków.