Rosnące koszty utrzymania czy problemy z płynnością finansową mogą sprawić, że posiadane zadłużenie wymknie się spod kontroli i doprowadzi do poważnych problemów z terminową spłatą należności. Warto więc wiedzieć, jakie rozwiązania są dostępne dla dłużników w Wielkiej Brytanii.
Jedną z opcji jest bankructwo — na czym polega? Kiedy jest możliwe i jakie są konsekwencje postępowania upadłościowego w UK? Na te pytania odpowiemy w poniższym artykule. Przyjrzymy się też sytuacji Polaków mieszkających i zadłużonych na Wyspach, którzy planują powrót do Polski.
Jak poradzić sobie z długami w UK?
W momencie pojawienia się problemów ze spłatą zadłużenia warto w pierwszej kolejności skontaktować się z doradcą finansowym lub doradcą ds. zadłużenia (ang. debt adviser). Specjalista pomoże w analizie sytuacji finansowej osoby zadłużonej, przedstawi dostępne rozwiązania i udzieli wsparcia w podjęciu decyzji dotyczącej dalszych kroków. Dobrym pomysłem może być też kontakt z wierzycielami i próba ustalenia nowego sposobu spłaty, np. poprzez rozłożenie należności na mniejsze kwoty.
Jeśli zaś chodzi o opcje dla osób w trudnej sytuacji finansowej przewidziane w brytyjskim prawie, są to:
- Breathing Space: Rozwiązanie dostępne dla osób mieszkających na terenie Anglii lub Walii, które zapewnia dłużnikowi ochronę przed roszczeniami wierzycieli przez okres do 60 dni (w tym czasie konieczne jest dalsze spłacanie należności).
- Debt Management Plan: Porozumienie z wierzycielami określające plan spłaty odpowiedni dla obu stron, które można zawrzeć samodzielnie lub za pośrednictwem uprawionej do tego firmy (w tym przypadku dłużnik dokonuje miesięcznych wpłat do danej firmy, która następne wysyła do wszystkich wierzycieli zgodne z ustaleniami kwoty). Co ważne, nie wszystkie długi mogą być objęte DMP — dotyczy to np. podatków (m.in. Income Tax i Council Tax) czy child support.
- Individual Voluntary Arrangement (IVA): Porozumienie z wierzycielami zawarte poprzez syndyka (ang. insolvency practitioner), który ustala wysokość i okres spłaty oraz pośredniczy w przekazywaniu należności. Skorzystanie z IVA możliwe jest tylko po uzyskaniu zgody wierzycieli, którym przysługuje 75% długu.
- Debt Relief Order (DRO): Procedura pozwalająca na wstrzymanie spłaty długu na 12 miesięcy, jeśli jego kwota nie przekracza £50,000, a dłużnik nie ma wolnych środków i nie posiada nieruchomości. W tym czasie taka osoba objęta jest określonymi ograniczeniami (np. nie może założyć firmy ani pełnić funkcji dyrektora). Po okresie DRO długi zostaną umorzone.
County Court Judgment, czyli CCJ — co to?
County court judgment (CCJ) lub high court judgment to decyzja wydana przez sąd po pozwaniu dłużnika przez wierzyciela, która stanowi potwierdzenie istnienia długu i obowiązku jego spłaty.
CCJ określa sposób i termin spłaty (np. jednorazowo lub w ratach), a informacja o jego uzyskaniu będzie widoczna w Rejestrze przez 6 lat (chyba że należność zostanie uregulowana w ciągu 30 dni w całości) i może odbić się negatywnie na credit score, a więc utrudnić np. uzyskanie pożyczki.
W przypadku uzyskania CCJ dla długu mniejszego niż £5,000 można zawnioskować o administration order, który chroni przed podejmowaniem dalszych kroków przez wierzycieli bez zgody sądu. Spłata polega wtedy na miesięcznych wpłatach do lokalnego sądu, który następnie rozdziela środki.
Jak wygląda ogłoszenie bankructwa w UK?
Kiedy dojdzie do niewypłacalności bankructwo to często jedyne możliwe rozwiązanie oddłużeniowe. Warto przy tym pamiętać, że upadłość konsumencka w UK nie pozwala na pozbycie się wszystkich długów — nie zwalnia m.in. z obowiązku uregulowania alimentów na dziecko, kredytu studenckiego czy hipotecznego.
Złożenie wniosku o upadłość w UK wymaga opłaty sądowej w wysokości £680 i możliwe jest tylko online — w tym celu trzeba założyć konto i wypełnić formularz. Podczas składania wniosku przez internet należy podać informacje dotyczące swoich długów, dochodów oraz wydatków, a także dołączyć istotną dla sprawy korespondencję, np. listy od komornika. Decyzja zazwyczaj wydawana jest w ciągu 28 dni.
Jakie są skutki ogłoszenia bankructwa w UK?
Zanim zdecydujesz się ogłosić upadłość, warto zastanowić się nad tym, jak taki krok wpłynie na Twoje codzienne życie i rozważyć inne dostępne sposoby pozwalające spłacić lub umorzyć długi.
Jeśli jednak postanowisz o złożeniu wniosku o bankructwo, musisz liczyć się z następującymi konsekwencjami i ograniczeniami (trwają zazwyczaj 12 miesięcy):
- Twoje dane i adres zostaną opublikowane w the Gazette oraz the Individual Insolvency Register i będą dostępne publicznie.
- Posiadane przez Ciebie rzeczy mogą zostać sprzedane w celu uzyskania środków na spłatę długu.
- Nie możesz pożyczyć więcej niż £500 bez poinformowania pożyczkodawcy o wyroku w sprawie bankructwa.
- Nie możesz założyć, prowadzić, promować ani pełnić funkcji dyrektora spółki LTD bez zgody sądu.
- Nie możesz prowadzić działalności biznesowej bez poinformowania osób, z którymi współpracujesz o bankructwie.
Bankructwo w UK a ubezpieczenie — co warto wiedzieć?
Bankructwo często kojarzy się przede wszystkim z ograniczeniami dotyczącymi zaciągania pożyczek z powodu negatywnego wpływu na zdolność kredytową. Warto jednak pamiętać, że może wpłynąć także na posiadane ubezpieczenie, np. domu lub samochodu. Ubezpieczyciel może domagać się opłacenia całego kosztu ubezpieczenia, jeśli był rozłożony na raty, by zachować polisę, lub nawet ją anulować. Najlepiej dokładnie sprawdzić warunki ubezpieczenia, by zorientować się w swojej sytuacji.
Jako bankrut możesz mieć też trudności z zakupem nowej polisy — nie tylko w czasie postępowania upadłościowego, ale też po jego zakończeniu, ponieważ informacja o bankructwie będzie widoczna w Twojej historii kredytowej. Nawet kiedy ubezpieczyciel zaproponuje Ci polisę, jej koszt może być wyższy z powodu większego ryzyka związanego z Twoją sytuacja finansową. W znalezieniu rozwiązań dopasowanych do Twojej oczekiwań pomóc może wsparcie doświadczonego doradcy ds. ubezpieczeń, który omówi dostępne opcje i odpowie na wszelkie pytania.
Czy brytyjscy wierzyciele mają możliwość egzekucji długów po powrocie dłużnika do Polski?
Jeśli masz długi w UK, należy pamiętać, że zobowiązania finansowe zaciągnięte w Wielkiej Brytanii nie znikną po powrocie do Polski. Wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej skomplikowało związane z tym procedury, niezbędne jest np. uznanie brytyjskiego wyroku w sprawie egzekucji długu przez odpowiednie instytucje w Polsce, ale wierzyciel nadal może domagać się od dłużnika spłaty należności na podstawie przepisów wynikających z zawartych przez oba państwa umów międzynarodowych