15 października 2023 roku to ważna data dla wszystkich polskich obywateli, którzy chcą wziąć udział w wyborach parlamentarnych. Zgodnie z decyzją Prezydenta RP Andrzeja Dudy to właśnie tego dnia przeprowadzone zostanie głosowanie — zarówno na terenie Polski, jak i w obwodach utworzonych za granicą. Termin ten jest już coraz bliżej, dlatego warto sprawdzić jak głosować za granicą. W UK mieszka wielu Polaków uprawnionych do udziału w głosowaniu, nie wszyscy wiedzą jednak, co trzeba zrobić, by oddać głos w Wielkiej Brytanii.
Wybory do Sejmu i Senatu RP 2023 – jak głosować w UK?
Kto może wziąć udział w wyborach?
Wzięcie udziału w wyborach (oddanie głosu) do polskiego Parlamentu to prawo przysługujące każdej osobie, która:
- posiada polskie obywatelstwo,
- ma ukończone 18 lat lub osiągnie 18 lat najpóźniej w dniu głosowania,
- nie została pozbawiona praw publicznych ani ubezwłasnowolniona prawomocnym orzeczeniem sądu lub praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu.
Jak wziąć udział w wyborach do Sejmu i Senatu RP 2023 w Wielkiej Brytanii?
Wniosek o ujęcie w spisie wyborców w obwodzie utworzonym za granicą
Za stworzenie spisu wyborców w obwodach utworzonych za granicą odpowiada konsul właściwy dla danego regionu. Należy pamiętać, że spis nie obejmuje automatycznie każdego polskiego obywatela zamieszkałego na terenie obwodu głosowania (nawet jeśli był ujęty w spisie wyborców podczas poprzednich wyborów), dopisanie do niego wymaga złożenia wniosku do konsula:
- w formie papierowej z własnoręcznym podpisem,
- drogą mailową jako skan dokumentu z własnoręcznym podpisem
- poprzez usługę e-wybory.
We wniosku powinny znaleźć się zgodne z prawdą i aktualne dane wyborcy:
- imię (imiona) i nazwisko,
- PESEL,
- numer ważnego polskiego paszportu*,
- adres za granicą,
- dane kontaktowe (adres e-mail lub numer telefonu komórkowego).
*Prawo pozwala wyborcom głosującym na terenie UE i państw, na których terytorium można wjechać za okazaniem dowodu osobistego na podanie numeru ważnego dowodu osobistego. Po brexicie przy wjeździe do Wielkiej Brytanii dowodem osobistym posłużyć mogą się już jednak tylko osoby posiadające status settled lub pre-settled. Na ten moment nie wiadomo czy będzie można wykorzystać go do dopisania się do spisu. Osoby znajdujące się w takiej sytuacji zachęcamy do sprawdzania oficjalnych komunikatów lub kontaktu z ambasadą/właściwym konsulatem.
Zaświadczenie o prawie do głosowania
Z zaświadczeniem o prawie do głosowania mamy prawo oddać głos w dowolnym lokalu wyborczym w Polsce i w obwodach utworzonych za granicą. Takie zaświadczenie uzyskać może osoba:
- mieszkająca na stałe w Polsce (wniosek można złożyć w formie papierowej z własnoręcznym podpisem w dowolnym urzędzie gminy),
- ujęta przez konsula w spisie wyborców (wniosek należy złożyć temu samemu konsulowi co wniosek o ujęcie w spisie).
Ważne! Każdy wyborca może uzyskać tylko jedno zaświadczenie — jego utrata uniemożliwi oddanie głosu.
Czy chęć udziału w głosowaniu w obwodzie utworzonym za granicą trzeba zgłosić wcześniej?
Tak, jeżeli chcemy wziąć udział w wyborach do Parlamentu RP w Wielkiej Brytanii, niezależnie od tego, czy za granicą mieszkamy na stałe, czy przebywamy tu jedynie tymczasowo, konieczne jest zgłoszenie tego faktu wcześniej. W przypadku:
- wniosku o ujęcie w spisie wyborców: wniosek należy złożyć do 10 października 2023 roku,
- wniosku o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania: wniosek można składać od 1 września do 12 października 2023 roku.
Czy jest możliwość głosowania korespondencyjnego?
Zgodnie z informacjami dostępnymi na stronie rządowej, prawo do głosowania korespondencyjnego przysługuje jedynie osobom, które spełniają określone warunki (m.in. skończenie najpóźniej w dniu głosowania 60 lat lub posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności) i chcą zagłosować w Polsce. Wynika z tego, że wyborcy głosujący na terenie Wielkiej Brytanii będą musieli udać się do lokalu wyborczego osobiście.
Na jakich kandydatów można zagłosować w wyborach 2023 w Wielkiej Brytanii?
Wyborcy w obwodach utworzonych za granicą otrzymają w wyborach:
- do Sejmu te same karty, co wyborcy w okręgu wyborczym nr 19 w Polsce,
- do Senatu te same karty, co wyborcy w okręgu wyborczym nr 44 w Polsce.
Jak oddać głos w wyborach do polskiego Parlamentu w 2023 roku?
- Złóż wniosek o dopisanie do spisu wyborców w obwodzie, w którym chcesz zagłosować lub zawnioskuj o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania.
- 15 października 2023 roku udaj się do lokalu komisji wyborczej odpowiedniej dla danego obwodu głosowania z ważnym paszportem.
- By oddać ważny głos, zastosuj się do instrukcji na karcie wyborczej i zaznacz wybranego kandydata.