Zastanawiasz się, jak przejść na samozatrudnienie? W tym tekście znajdziesz potrzebne informacje. Przedstawiamy kroki, które musisz podjąć, aby zacząć pracować na własny rachunek.
Gotowy? Przejdźmy do rzeczy.
Jak stać się osobą samozatrudnioną?
Przed przejściem na samozatrudnienie należy zrobić pięć rzeczy:
- Sporządzić biznesplan i wyznaczyć budżet.
- Zarejestrować się w HMRC (brytyjski urząd skarbowy).
- Zrozumieć obowiązki dotyczące prowadzenia dokumentacji.
- Założyć konto bankowe dla firmy.
- Ubezpieczyć się.
Przyjrzyjmy się każdej z tych kwestii.
1.Plan i budżet
Może słyszałeś stare porzekadło: „brak przygotowań, to przygotowywanie się na porażkę”. Jeśli planujesz stać się osobą samozatrudnioną, pamiętaj o stworzeniu dobrego biznesplanu na pierwszy rok działalności.
Dzięki niemu dopracujesz swoje pomysły i wyznaczysz sobie cele krótko- i długoterminowe.
Ponadto, biznesplan można wykorzystać do ubiegania się o finansowanie ze źródeł zewnętrznych. Możesz otrzymać dotację, kredyt lub uzyskać pomoc inwestora.
Oprócz planu, należy również wziąć pod uwagę budżet. Na jakie wydatki możesz sobie na początku pozwolić? Czy musisz wynająć sobie biuro? Zakupić sprzęt? Założyć i prowadzić stronę internetową?
Ponadto trzeba określić, ile co miesiąc powinno się zarabiać, aby pokryć wydatki, takie jak czynsz lub raty kredytu hipotecznego, rachunki za media, koszty opieki nad dziećmi i zakupu jedzenia.
2.Zarejestruj się jako samozatrudniony w HMRC (brytyjski urząd skarbowy)
Jeśli jesteś samozatrudniony, nie podlegasz opodatkowaniu na zasadzie PAYE (system, który umożliwia odprowadzanie zaliczek na poczet podatku dochodowego pracownika). Każdego roku musisz płacić podatek dochodowy i składki na ubezpieczenie społeczne (National Insurance contributions – NIC) poprzez samodzielnie dokonywane rozliczenie podatkowe. A to oznacza, że musisz zarejestrować się jako osoba samozatrudniona w HMRC.
Jak poinformować HMRC, że jestem samozatrudniony?
Na szczęście rejestracja osoby samozatrudnionej jest bardzo prosta. Wystarczy wejść na stronę HMRC i wykonać następujące czynności:
- Utwórz konto Government Gateway. Za pomocą tego konta można płacić podatki przez internet. Otrzymasz indywidualny 12-cyfrowy identyfikator użytkownika i zostaniesz poproszony o utworzenie hasła.
- Następnie zaloguj się, używając identyfikatora użytkownika i hasła.
- Wybierz „Dodaj podatek”, a następnie „Samodzielne rozliczenie podatku” (w tym składek na ubezpieczenie społeczne klasy 2).
- Dokończ rejestrację, wpisując swoje dane osobowe, datę rozpoczęcia samozatrudnienia oraz szczegóły dotyczące rodzaju wykonywanej pracy.
- Następnie HMRC przejrzy Twoje zgłoszenie. W ciągu dziesięciu dni roboczych otrzymasz pocztą swój numer UTR (indywidualny numer identyfikacji podatkowej). Jest to 10-cyfrowy numer, który potwierdza, że jesteś zarejestrowany jako osoba samozatrudniona. Będziesz go potrzebował podczas każdego kontaktu z HMRC, zarządzania swoim kontem przez internet oraz składania deklaracji podatkowych.
- Na koniec wprowadź kod aktywacyjny Government Gateway. To część procesu weryfikacji konta internetowego w HMRC. Jego otrzymanie może zająć nawet 28 dni, a ponadto jego ważność wygasa, więc wprowadź go od razu po otrzymaniu.
Po wykonaniu powyższych kroków, zostaniesz oficjalnie zarejestrowany jako osoba samozatrudniona.
Czy muszę od razu zarejestrować się jako samozatrudniony?
Nie, nie musisz rejestrować się jako samozatrudniony od razu. Jednak HMRC zaleca, by zrobić to jak najszybciej.
Jak dużo czasu mam na poinformowanie HMRC, że jestem samozatrudniony?
Na zgłoszenie samozatrudnienia mamy określony czas. Musisz to zrobić przed upływem czasu na dokonanie samodzielnego rozliczenia podatkowego. Termin ten przypada na 5 października po roku podatkowym, w którym rozpocząłeś działalność jako osoba samozatrudniona. Rok podatkowy trwa od 6 kwietnia danego roku do 5 kwietnia następnego roku.
Na przykład, jeśli rozpocząłeś działalność gospodarczą w czerwcu 2021 roku, musisz dokonać zgłoszenia w roku podatkowym 2021/2022 (od 6 kwietnia 2021 do 5 kwietnia 2022 roku). Jeśli do 5 października 2022 roku nie poinformujesz HMRC, że jesteś samozatrudniony, możesz ponieść karę.
3.Poznaj obowiązki dotyczące prowadzenia dokumentacji
Po zarejestrowaniu się jako samozatrudniony, należy poznać swoje bieżące obowiązki związane z prowadzeniem dokumentacji. Przez cały czas pracy jako osoba samozatrudniona musisz:
- Prowadzić dokładną dokumentację, w tym rejestrować swoje dochody i wydatki oraz przekazywać wymagane dokumenty do HMRC. Zazwyczaj trzeba przechowywać dokumentację przez okres do pięciu lat.
- Wypełnić swoje samodzielne zeznanie podatkowe przez internet nie później niż do 31 stycznia każdego roku. Jeśli nie dotrzymasz terminu, możesz zapłacić karę.
- Zapłacić należny podatek do HMRC do 31 stycznia i 31 lipca każdego roku. Musisz dwa razy w roku dokonać „płatności na konto”. Są to zaliczki na poczet przyszłorocznego podatku. Każda wpłata to połowa Twojego rachunku podatkowego z poprzedniego roku. Pierwsza wpłata na konto jest dokonywana w styczniu, a druga w lipcu.
- Zapłacić składki na ubezpieczenie społeczne klasy 2 i 4. Więcej na ten temat znajdziesz tutaj: Prosty przewodnik po składkach na ubezpieczenie społeczne dla samozatrudnionych.
- Zarejestrować się jako płatnik VAT, jeśli Twój roczny obrót przekracza próg VAT (85 000 funtów w roku podatkowym 2022–2023). Więcej na ten temat możesz przeczytać na stronie HMRC.
Jak przejść na samozatrudnienie korzystając z zasiłku Universal Credit
Prowadzenie dokumentacji związanej z samozatrudnieniem jest szczególnie ważne, jeśli otrzymujesz obecnie zasiłek Universal Credit.
Zasiłek Universal Credit to miesięczna kwota wypłacana przez rząd, która ma pomóc w pokryciu kosztów utrzymania. Możesz zachować prawo do otrzymywania Universal Credit będąc samozatrudnionym, ale tylko wtedy, gdy jesteś uznany za osobę samozatrudnioną w celach zarobkowych – to znaczy, że samozatrudnienie jest Twoim głównym źródłem dochodu i zapewnia Ci regularną pracę.
Wypłata zasiłku Universal Credit jest oparta na zarobkach uzyskanych z samozatrudnienia, które zgłaszasz na koniec każdego miesięcznego okresu rozliczeniowego. Aby mieć pewność, że co miesiąc będziesz mógł ubiegać się o zasiłek, musisz dokładnie śledzić swoje dochody i wydatki.
Więcej o samozatrudnieniu i Universal Income można przeczytać na stronie gov.uk.
4.Załóż konto bankowe dla firmy
Rodzaj założonej przez Ciebie działalności gospodarczej (więcej na ten temat poniżej) determinuje, czy potrzebujesz osobnego konta bankowego dla firmy.
- Jeśli prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą lub jesteś w spółce, nie musisz korzystać z konta bankowego dla firm. Wystarczy konto osobiste. Jednak warto oddzielić finanse osobiste od firmowych, ponieważ na dłuższą metę ułatwi to prowadzenie dokumentacji.
- Natomiast jeśli prowadzisz spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (ang. a limited company) , musisz założyć dla niej konto bankowe. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest traktowana jako odrębny podmiot prawny. Oznacza to, że pieniądze, które firma zarabia, należą w pierwszej kolejności do niej.
Jakie są rodzaje samozatrudnienia?
Jest kilka różnych rodzajów samozatrudnienia:
- Możesz prowadzić jednoosobową działalność gospodarczą (jesteś jedynym właścicielem swojej firmy);
- Możesz być w spółce (Ty i partner lub partnerzy dzielicie się odpowiedzialnością za firmę);
- Możesz być dyrektorem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (która ma własną odrębną tożsamość prawną, oddzieloną od osób, które ją posiadają i prowadzą).
5.Zapewnij sobie odpowiednie ubezpieczenie
Wolność, jaką daje samozatrudnienie, nie jest pozbawiona ryzyka. Aby się przed nim zabezpieczyć, warto zadbać o odpowiednie ubezpieczenie.
Rodzaj wymaganego ubezpieczenia zależy od rodzaju wykonywanej pracy i tego, czy zatrudniasz pracowników. Popularne rodzaje ubezpieczeń zawieranych przez osoby pracujące na własny rachunek:
- Ubezpieczenie OC zawodowe, które chroni przed konsekwencjami kosztownych błędów.
- Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej w celu ochrony przed wypadkami w miejscu pracy.
- Ubezpieczenie od przerw w działalności gospodarczej chroniące przed nieoczekiwanymi problemami, takimi jak brak możliwości korzystania z przestrzeni biurowej z powodu powodzi lub pożaru.
Szybkie podsumowanie: Jak stać się osobą samozatrudnioną?
Reasumując, samozatrudnienie wymaga odpowiednich umiejętności i odwagi. Jeśli chcesz dołączyć do prawie 4,5 miliona osób w Wielkiej Brytanii, które podjęły decyzję o staniu się osobą samozatrudnioną, musisz mieć plan, starannie zaplanować budżet, zadbać o dobrą organizację i zabezpieczyć się przed ryzykiem.