Ubezpieczenia: czym jest udział własny? (Pełny przewodnik)

Na pewno każdy kto posiada ubezpieczenie, czy to domu, pojazdu, zdrowia czy też ubezpieczenie turystyczne spotkał się z określeniem „udział własny w szkodzie”. Czym więc jest udział własny w ubezpieczeniach? Czy musimy za niego płacić? Jaka jest różnica między obowiązkowym, a dobrowolnym udziałem własnym?

Na te oraz inne pytania dotyczące tego zagadnienia odpowiemy w artykule.

Czym jest udział własny?

Udział własny to kwota, którą płaci ubezpieczony zgłaszając szkodę z ubezpieczenia. Dotyczy on wielu produktów ubezpieczeniowych.

Ubezpieczony opłaca udział własny na początku likwidacji szkody, zaś resztę wartości szkody pokrywa ubezpieczyciel.

Kwota udziału różni się w zależności od polisy i firmy ubezpieczeniowej. Jej wysokość ustalana jest w momencie podpisania umowy ubezpieczenia.

Podczas gdy ubezpieczyciel decyduje, ile będzie wynosił obowiązkowy udział własny, ubezpieczony może go zwiększyć w ramach dobrowolnego udziału, co z kolei obniży jego składkę ubezpieczeniową. Z drugiej strony, jeśli posiadacz polisy postanowi obniżyć udział własny w szkodzie, to jego składka będzie wyższa.

Na czym polega udział własny?

Jeżeli nasz udział własny w ubezpieczeniu samochodu wynosi łącznie £400, to w przypadku zgłoszenia zdarzenia, w wyniku którego uszkodzenia samochodu wyniosą £1000, będziemy musieli zapłacić £400. Firma ubezpieczeniowa pokryje wówczas pozostałe £600. Niezależnie od tego, czy koszt naprawy wyniesie £1000 czy £3000 funtów, my zapłacimy £400.

Wysokość udziału własnego, który pokrywa ubezpieczony jest sumą jego części obowiązkowej i dobrowolnej.

Jaka jest różnica między obowiązkowym, a dobrowolnym udziałem własnym?

Obowiązkowy udział własny:

Jego wysokość jest ustalana przez ubezpieczyciela i zależy od sytuacji ubezpieczonego. W przypadku ubezpieczenia samochodu, obowiązkowy udział własny będzie ustalony w oparciu o poziom ryzyka. Ten z kolei określa się na podstawie wieku właściciela polisy, liczby wykroczeń drogowych, bezszkodowej jazdy, rodzaju pojazdu oraz miejsca parkowania samochodu. Obowiązkowy udział własny będzie stanowił część kwoty, którą zapłacimy w ramach likwidacji szkody.

Dobrowolny udział własny:

Jest to kwota, którą chcemy dodać do obowiązkowego udziału własnego ustalonego przez towarzystwo ubezpieczeniowe. Jej maksymalna wysokość jest zwykle określana przez ubezpieczyciela. Zwiększenie udziału własnego zazwyczaj przekłada się na obniżenie miesięcznej składki ubezpieczenia.

Jednocześnie oznacza to, że w przypadku zgłoszenia szkody, będziemy musieli zapłacić więcej z własnej kieszeni. Dlatego zanim zdecydujemy się na ostateczną kwotę, warto zastanowić się, czy będziemy w stanie ją pokryć.

Przykładowo, jeśli w naszym domu dojdzie do pożaru, a obowiązkowy udział własny w ubezpieczeniu domu wynosi £500, przy dodatkowych £200 dobrowolnego udziału własnego, to będziemy musieli zapłacić £700 w ramach likwidacji szkody.

Czemu służy udział własny?

Udział własny stanowi zabezpieczenie dla towarzystw ubezpieczeniowych przed oszustwami i zgłaszaniem fałszywych szkód. Konieczność partycypowania w szkodzie skutecznie zniechęca oszustów przed zgłaszaniem nieprawdziwych roszczeń.

Obowiązek pokrycia udziału własnego to także mniej zgłoszeń szkód drobnych. W przypadku jego braku, koszty administracyjne likwidacji nieskończonej liczby szkód o niskiej wartości przełożyłby się na wyższy koszt ubezpieczenia. Ostatecznie, excess nakłada na posiadaczy polisy odpowiedzialność za niewielką część ryzyka, jednocześnie dając im możliwość obniżenia składki ubezpieczenia, poprzez zwiększenie jego dobrowolnego elementu.

Kiedy należy pokryć udział własny?

Udział własny w szkodzie – zarówno jego składnik dobrowolny, jak i obowiązkowy – opłacany jest zwykle w początkowym etapie likwidacji szkody. Jest to często warunkiem podjęcia dalszych działań przez firmę ubezpieczeniową.

Czasami jest on potrącany z odszkodowania, a w pozostałych przypadkach ubezpieczony musi bezpośrednio zapłacić go firmie, która dokona naprawy pojazdu.

Niezależnie od tego, czy będziemy sami pokrywać udział własny, czy zostanie on potrącony w późniejszym etapie, warto pamiętać, że musimy dysponować kwotą odpowiadającą jego pełnej sumie.

Czy zawsze muszę pokrywać udział własny?

Excess płacimy za każdym razem, kiedy zgłaszamy szkodę i to zazwyczaj na samym początku całego procesu. W niektórych przypadkach może przysługiwać nam jego zwrot, na przykład wtedy gdy wypadek nie był z naszej winy.

Czy muszę opłacać udział własny, jeśli nie ponoszę winy za zdarzenie?

Tak, nawet jeśli nie spowodowaliśmy wypadku, to musimy pokryć udział własny. Aczkolwiek, jeśli udowodnimy, że nie ponosimy odpowiedzialności za zdarzenie, to ubezpieczyciel może próbować odzyskać nasz excess od towarzystwa ubezpieczeniowego drugiej strony. Jeśli się uda, to wówczas otrzymamy zwrot. Warto więc omówić tę kwestię ze swoją firmą ubezpieczeniową.

Czy mój udział własny wzrośnie, jeśli zgłoszę szkodę?

Po zgłoszeniu szkody, ryzyko jej ponownego wystąpienia może zostać ocenione jako wyższe. W konsekwencji, podczas odnawiania polisy, obowiązkowy udział własny może wzrosnąć.

Czy dobrowolny udział własny jest obowiązkowy?

Jak sama nazwa wskazuje, nie mamy obowiązku dodawania dobrowolnego udziału własnego do obowiązkowego. Dlatego uzgadniając jego wysokość z firmą ubezpieczeniową, możemy ustalić, iż jego element dobrowolny będzie wynosił zero funtów, w związku z czym, w przypadku szkody pokryjemy tylko jego składnik obowiązkowy.

Możemy też zrezygnować z dobrowolnego udziału własnego lub go zmienić podpisując umowę ubezpieczenia lub w momencie odnowienia polisy.

Co jeszcze wpływa na wysokość udziału własnego?

Łączna kwota udziału własnego, który musimy pokryć zależeć też będzie od okoliczności związanych ze zgłoszoną szkodą. W niektórych przypadkach, ubezpieczyciel może narzucić dodatkowy udział własny. Jego kwota będzie zależała od produktu ubezpieczeniowego.

Wysokość udziału własnego będzie także zależna od rodzaju polisy ubezpieczeniowej. Przykładowo, jego kwota będzie inna w przypadku ubezpieczenia OC oraz od pożaru i kradzieży (third-party, fire and theft) niż ubezpieczenia AC (comprehensive).

Udział własny ubezpieczenia samochodu

W przypadku ubezpieczeń pojazdów, oprócz obowiązkowego i dobrowolnego udziału własnego możemy też spotkać jego inne rodzaje.

Jednym z nich jest udział własny ze względu na wiek (dotyczy młodych kierowców), udział własny dla niedoświadczonych kierowców (dotyczy nowych kierowców) oraz ze względu na szkodową jazdę. Nie dotyczą one jednak wszystkich kierowców.

Udział własny ubezpieczenia domu

W przypadku ubezpieczenia domu, wysokość obowiązkowego udziału własnego będzie zależała od tego, czy zgłoszona szkoda dotyczy ubezpieczenia budynku, czy mienia ruchomego. Jego kwota będzie też różniła się w zależności od rodzaju zdarzenia, na przykład, szkoda spowodowana kradzieżą będzie wiązała się z inną kwotą obowiązkowego udziału niż szkoda na skutek uszkodzenia dachu. Warto więc sprawdzić to w dokumentacji polisy.

Wysoki wkład własny czy wysoka składka: co jest lepsze?

W większości przypadków, zwiększenie dobrowolnego udziału własnego w polisie obniży miesięczną składkę. Dzięki temu możemy nieco zaoszczędzić na ubezpieczeniu. Warto jednak dobrze rozważyć tę decyzję, gdyż obie opcje mają swoje zalety i wady.

Najważniejsze to aby ustalona łączna wysokość udziału własnego była kwotą, na którą możemy sobie pozwolić za każdym razem, gdy zgłaszamy szkodę. Może i wybór bardzo wysokiego udziału własnego, który obniży nam składkę wydaje się kuszący, to jednak warto mieć na uwadze, że dobrowolny excess w połączeniu z obowiązkowym muszą dać nam kwotę, na którą jesteśmy w stanie sobie pozwolić.

Zdarza się też, że zgłoszenie szkody drobnej nie jest po prostu opłacalne. Podejmując decyzję warto kierować się wysokością udziału własnego oraz prawdopodobieństwem zwiększenia składki po zgłoszeniu szkody.

Czym jest ubezpieczenie udziału własnego (excess insurance)?

Jest to rodzaj ubezpieczenia, które pokryje kwotę udziału własnego w przypadku zgłoszenia szkody. Wypłata z ubezpieczenia może pokryć udział własny zarówno z jednej, jak i z wielu polis, takich jak ubezpieczenie domu, samochodu czy ubezpieczenie turystyczne, w zależności od naszego wyboru. Ubezpieczenie udziału własnego obejmuje zarówno jego obowiązkowy jak i dobrowolny element.

Jeśli na przykład musimy zapłacić £450 udziału własnego w szkodzie spowodowanej wypadkiem drogowym, to otrzymamy zwrot całej kwoty, pod warunkiem, że nie przekracza ona maksymalnej sumy ubezpieczenia udziału własnego.

Suma ta ustalana jest z towarzystwem ubezpieczeniowym w momencie podpisywania umowy. Najlepiej, aby była ona równa łącznej wysokości udziału własnego, w przypadku ubezpieczenia udziału własnego jednej polisy.

Jakie są wady i zalety ubezpieczenia udziału własnego?

Ubezpieczenie to może być przydatne, jeśli nasz udział własny jest wysoki. Pozwala nam jednocześnie na zaoszczędzenie na składkach. Warto jednak pamiętać, że aby korzystać z ubezpieczenia udziału własnego musimy płacić za niego składki, a liczba szkód objętych tym ubezpieczeniem może być ograniczona.

Czym jest zabezpieczenie udziału własnego (excess protection insurance)?

Zabezpieczenie udziału własnego to dodatek do polisy, dzięki któremu otrzymamy zwrot udziału własnego po zgłoszeniu szkody. Jego koszt to niewielka roczna opłata.

Warunki dotyczące zabezpieczenia udziału własnego różnią się w zależności od towarzystwa ubezpieczeniowego oraz od samego produktu, np. zabezpieczenie udziału własnego ubezpieczenia domu czy zabezpieczenie udziału własnego ubezpieczenia samochodu. Dlatego warto sprawdzić szczegóły w dokumentacji polisy. Może się zdarzyć, że kwota zabezpieczenia będzie niższa od naszego udziału własnego, wobec czego będziemy musieli pokryć różnicę. Na przykład nasz łączny udział własny wynosi £400, ale zabezpieczenie pokrywa je do kwoty £300, w związku z czym będziemy musieli dopłacić £100.

Krótkie podsumowanie

Udział własny w szkodzie to wstępna kwota, którą płaci ubezpieczony w ramach partycypacji w szkodzie. Łączna suma udziału własnego składa się z elementu obowiązkowego i dobrowolnego. Wysokość obowiązkowego udziału własnego ustalana jest przez ubezpieczyciela, zaś jego dobrowolną część wybiera ubezpieczony przy podpisywaniu umowy ubezpieczenia.

Możemy zdecydować się na wyższy dobrowolny excess, dzięki czemu zapłacimy mniej za składki ubezpieczeniowe. Ważne jednak, aby pamiętać, iż jakąkolwiek opcję wybierzemy, musimy być w stanie w dowolnym momencie pokryć udział własny, gdy dojdzie do zdarzenia.