Limit cenowy na energię w Wielkiej Brytanii: czym jest i jak działa?
Płacąc rachunki za prąd i gaz w Wielkiej Brytanii najprawdopodobniej korzystasz ze standardowej taryfy zmiennej (standard variable tariff). Oznacza to, że kwota na rachunku podlega limitowi cenowemu na energię ustalonego przez Ofgem.
Czym jednak jest limit cenowy na energię i na czym polega?
A przede wszystkim, czy faktycznie powoduje obniżenie rachunków i gwarantuje uczciwą cenę za zużytą energię?
W artykule wyjaśnimy wszystko, co należy wiedzieć o zamrożeniu cen energii. Omówimy obecny i przyszły limit cenowy, jak jest obliczany i jaki ma wpływ na rachunki przeciętnego gospodarstwa domowego.
Czym jest limit cenowy na energię?
Limit cenowy na energię to ograniczenie określające maksymalną cenę (na jednostkę energii), jaką dostawcy energii mogą narzucić klientom korzystającym ze standardowej taryfy zmiennej.
Na rachunku nazwa tej taryfy może brzmieć „variable tariff”, „default tariff” lub „capped tariff”.
Zamrożenie cen energii dotyczy zarówno stawki za jednostkę zużytej energii (unit rate), jak i opłat stałych (standing charges). Stawka za jednostkę to cena za faktyczne zużycie. Natomiast opłata stała to określona kwota, którą odbiorcy płacą za każdy dzień (głównie za połączenie do krajowej sieci energetycznej) niezależnie od ilości zużytej energii.
Wysokość limitu cenowego na energię określa Ofgem – organ regulacji energetyki w Wielkiej Brytanii. Jest on weryfikowany co trzy miesiące.
Oznacza to, że zazwyczaj jego wysokość zmienia się w styczniu, kwietniu, lipcu i październiku.
W styczniu 2024 roku limit ten wzrósł o 94 funty (czyli o 5 procent).
Dla przeciętnego gospodarstwa domowego oznacza to podwyżkę z 1834 funtów rocznie (tyle wynosił w październiku 2023 roku) na 1928 funtów. Poniżej wyjaśniamy szczegółowo, jak zamrożenie cen wpływa na rachunki za energię.
Limit cenowy na energię określany przez Ofgem i obowiązuje wyłącznie na terenie Anglii, Walii i Szkocji. W Irlandii Północnej ustalany jest przez Utility Regulator będącego odpowiednikiem Ofgemu.
Na czym polega zamrożenie cen energii?
Limit cenowy na energię został wprowadzony przez Ofgem w 2019 roku. Powodem jego utworzenia były zbyt wysokie opłaty za energię dla konsumentów.
Początkowo miał obowiązywać tylko przez rok, ale został przedłużony przynajmniej do końca 2024 roku.
Limit cenowy określa maksymalną stawkę, którą konsumenci płacą za jednostkę prądu i gazu. Jednostki są podane w pensach na kilowatogodzinę (p/kWh). Określa on również maksymalną kwotę dziennych opłat stałych.
Jednak nawet przy zamrożonych cenach za jednostkę energii i za stałe opłaty, ostateczna kwota na rachunku nie jest tak naprawdę ograniczona – wszystko zależy od tego, ile zużyjesz prądu i gazu. Im więcej zużyjesz, tym więcej zapłacisz.
Ofgem ustala poziom zamrożonych cen energii głównie w oparciu o ceny hurtowe (t.j. ceny, które dostawcy energii płacą za gaz i prąd). Powodem ostatniej podwyżki była „sytuacja na świecie, w tym obecny konflikt na Bliskim Wschodzie”, w wyniku której ceny energii wzrosły.
Limit cenowy na energię obowiązuje tylko w stosunku do standardowych taryf zmiennych, aczkolwiek większość gospodarstw domowych z tej taryfy właśnie korzysta.
Jeśli posiadasz umowę sprzedaży energii ze stałą ceną, to zamrożone ceny nie będą Cię dotyczyły. Podobnie będzie, jeśli masz w domu licznik przedpłatowy. Chociaż w tym przypadku możesz otrzymać niewielką zniżkę na dzienne opłaty stałe. Zniżka ta została wprowadzona w ramach rządowego dofinansowania Energy Price Guarantee.
Jeśli nie wiesz, czy Twoja umowa sprzedaży energii podlega ograniczeniom cenowym, to skontaktuj się ze swoim dostawcą energii, który poinformuje Cię, jaki rodzaj umowy posiadasz i czy limit cenowy jej dotyczy.
Co w praktyce oznacza zamrożenie cen energii?
Dzięki limitom cen za energię nie zapłacisz więcej niż wynosi ustalona kwota za jednostkę prądu elektrycznego lub gazu. Oznacza to również, że dzienna opłata stała nie będzie wyższa niż wynosi maksymalna stawka.
W związku z tym, przeciętna osoba opłacająca rachunki poprzez polecenie zapłaty nie zapłaci więcej niż:
- 29 pensów za kilowat prądu
- 7 pensów za kilowat gazu
- 53 pensów dziennej opłaty stałej za energię elektryczną
- 30 pensów dziennej opłaty stałej za gaz
Standardowa taryfa zmienna może (teoretycznie) wynosić mniej niż powyższe kwoty, ale nie może ich przekroczyć. Większość dostawców energii narzuca jednak możliwie najwyższą cenę.
Jeżeli zaś chodzi o wpływ limitu cenowego na Twoje rachunki, to pamiętaj, że podane kwoty obliczono na podstawie przeciętnego zużycia energii. Jeśli więc mowa jest o maksymalnej kwocie 1928 funtów rocznie, to nie jest to koniecznie suma, którą akurat zapłacisz.
Ofgem oblicza ją na podstawie średniego zużycia (zarówno gazu jak i prądu) przez konsumentów płacących za pomocą polecenia zapłaty.
Oznacza to więc, że jeśli mieszkasz w małym domu i często oszczędzasz energię, to Twoje rachunki wyniosą mniej. Z kolei mając duży dom i dbając o to żeby przez całą zimę było w nim ciepło i jasno – najprawdopodobniej zapłacisz więcej.
Średnie zużycie energii, na podstawie którego Ofgem oblicza potencjalną maksymalną wysokość rocznych rachunków to 12 000 kWh gazu i 2900 kWh prądu elektrycznego.
Ile obecnie wynosi limit cenowy na energię?
Ile więc wynosi aktualny limit cenowy na energię?
Obecnie, poziom zamrożonych cen energii, ustalony w styczniu b.r. to 1928 funtów. Ta kwota to przeciętna wysokość rocznych rachunków przeciętnego gospodarstwa domowego.
Od października 2023 roku wzrosła ona o 5 procent z 1834 funtów.
Aktualny limit cenowy będzie obowiązywał do 31 marca 2024 roku.
Ile będzie wynosiło nowe ograniczenie? Tego jeszcze nie wiemy. Eksperci jednak przewidują, że w kwietniu b.r. ceny pójdą w dół, ponieważ niestabilne ceny hurtowe powoli wracają do normy.
Wszystkiego dowiemy się 23 lutego 2024 roku, kiedy to Ofgem ogłosi limit cenowy na okres od kwietnia do lipca.
Dlaczego limit cenowy na energię się zmienia?
Mówiąc o kolejnych zamrożeniach cen energii, wiele osób może zastanawiać się, dlaczego ich wysokość nie jest przez cały czas taka sama.
Dlaczego limity cenowe na energię zmieniają się co trzy miesiące?
Takie cykliczne podejście pozwala dostawcom energii dostosować swoje opłaty do cen hurtowych. Gdyby ceny detaliczne pozostały takie same przez cały rok, a ceny energii na rynku poszybowały w górę, to przedsiębiorstwa energetyczne zwyczajnie by zbankrutowały.
Tak było w 2021 roku, kiedy kilka brytyjskich firm energetycznych upadło z powodu gwałtownie rosnących cen.
Dlaczego więc limit cenowy nie zmienia się częściej? Na przykład co miesiąc?
Z jednej strony wysokość zamrożonych cen nie może być cały czas taka sama ze względu na wahania cen hurtowych, z drugiej natomiast nie może się zmieniać zbyt często, aby pomóc konsumentom zaplanować swoje wydatki.
Dlatego limit cenowy na energię zmienia się co kilka miesięcy: w styczniu, kwietniu, lipcu i październiku. Oprócz tego, rząd ma prawo do jego podwyższenia lub obniżenia w „wyjątkowych okolicznościach”.
Jak obliczany jest limit cenowy na energię?
Wysokość zamrożonych cen energii obliczana jest na podstawie kosztów operacyjnych ponoszonych przez firmy energetyczne. Choć jego zadaniem jest zapobieganie przepłacaniu za energię przez konsumentów, limit cenowy nie jest ustalany w oparciu o zasobność ich portfela.
Czym więc są koszty operacyjne?
Głównym kosztem są ceny hurtowe energii, czyli to, ile przedsiębiorstwa energetyczne płacą za prąd elektryczny i gaz. To główny czynnik, od którego zależy cena jednostki energii na Twoim rachunku.
Wahania cen hurtowych (które nadal są niezwykle niestabilne) to główny powód, dla którego wysokość limitów cenowych weryfikowana jest co trzy miesiące.
Czynników mających wpływ na te zmiany jest więcej. Należą do nich m.in. utrzymanie sieci energetycznej z przewodami i rurami potrzebnymi do przesyłu prądu i gazu. To także ogólne koszty prowadzenia działalności gospodarczej, czyli wynagrodzenia dla pracowników, systemy komputerowe do generowania rachunków dla klientów oraz usługi związane z licznikami, jak na przykład wprowadzenie inteligentnych liczników.
Polityka rządu również ma wpływ na wysokość limitów cenowych. Na przykład, koszt ostatnich programów środowiskowych i społecznych, takich jak wymiana bojlerów na nowocześniejsze, instalacja paneli słonecznych lub oszczędzanie energii dzięki izolacji budynków mieszkalnych przyczyniają się do ogólnej wysokości zamrożonych cen.
Podsumowanie
Limit cenowy na energię określa górną granicę wysokości opłat pobieranych przez dostawców energii. Dotyczy on kosztu jednostki prądu i gazu oraz dziennych opłat stałych.
W styczniu b.r. zamrożenie cen za energię ustalono na poziomie 1928 funtów, co odzwierciedla roczny rachunek za energię dla przeciętnego gospodarstwa domowego korzystającego z prądu elektrycznego i gazu.
Odbiorcy energii posiadający standardową taryfę zmienną nie zapłacą więcej niż 29 pensów za kilowat prądu i 7 pensów za kilowat gazu. Poza tym dzienne opłaty stałe nie będą wyższe niż 53 pensów za energię elektryczną i 30 pensów za gaz.
Limity cenowe nie obowiązują w przypadku taryf stałych ani liczników przedpłatowych. Ich wysokość zmienia się co trzy miesiące, a następny limit (na okres od kwietnia do czerwca) zostanie ogłoszony dnia 23 lutego 2024 roku.