Czy ta okazja nie jest zbyt piękna, aby mogła być prawdziwa?
Jeśli szukasz w sklepach okazji, to uważaj na te, które są zbyt piękne i wyglądają podejrzanie!
W Pol-Plan chcemy pomóc Ci nie dać się przechytrzyć scamerom, dlatego często informujemy o najnowszych metodach, które stosują przestępcy, a także przypominamy o klasycznych oszustwach, na które trzeba uważać.
Podczas gdy wszyscy szukamy promocji, starając się zaoszczędzić kilka groszy, zarówno na niezbędnych produktach, jak i na tych mniej potrzebnych, dobrze jest wiedzieć, które sygnały ostrzegawcze powinny wzbudzić naszą czujność.
Oszuści cały czas grasują i są gotowi dokonać szturm na Twoje konto bankowe, jeśli tylko dasz im taką możliwość.
„Scamerzy wiedzą, że jesteśmy rozproszeni przez rozpoczęcie nowego roku, budżety i inflację, a także organizację swoich spraw na kolejny rok, co oczywiście jest im na rękę,” radzi Francis West, Prezes Zarządu i ekspert ds. cyberbezpieczeństwa z firmy Security Everywhere.
„Wszyscy jesteśmy tak zajęci, że nasza czujność została uśpiona, i to wtedy właśnie oszuści atakują!”
„Jeśli więc myślisz: ‘mi się nic takiego nigdy nie przydarzy’ to gorąco zachęcamy do tego, aby jeszcze raz sprawę przemyśleć, ponieważ scamerzy to zorganizowana grupa przestępcza szukająca łatwego celu. Dlatego trzeba naprawdę uważać. Pamiętaj – jeśli coś wydaje się zbyt piękne, żeby było prawdziwe, to zazwyczaj tak właśnie jest!”
Według najnowszych danych Action Freud, krajowego centrum zgłaszania oszustw i cyberprzestępczości, w okresie od listopada 2021 r. do stycznia 2022 r. osoby robiące zakupy przez internet w Anglii, Walii i Irlandii Północnej oszukano na kwotę 15,3 mln funtów. W tym okresie więc każda z ofiar tych oszustw straciła średnio 1000 funtów.
Co mówią statystyki z 2023 r.? Raporty na portalu Finder potwierdzają, że do października 2023 r. do policji trafiło 71 894 zgłoszeń oszustw internetowych, na skutek których straty wyniosły 106,8 mln funtów. Każda z ofiar tych przestępstw, straciła średnio 1486 funtów.
Podejrzane strony internetowe
Fałszywe strony sklepów internetowych to niezwykle częste zjawisko; na przykład sklepy sprzedające wyroby ręczne w stylu Etsy wyglądające jak te oryginalne, z tym że po złożeniu zamówienia i dokonaniu wpłaty nie dostaniemy żadnego rękodzieła. Podobnie jak nie otrzymamy biżuterii Pandory po rzekomej 70-procentowej zniżce, zakupionej na stronie łudząco podobnej do tej prawdziwej. Trzeba naprawdę być czujnym, aby nie dać się oszukać.
Wiadomo, że specjalnie nie szukamy tego typu stron. Jednak scamerzy szukają nas i wysyłają e-maile wyłudzające dane, publikują fałszywe strony, reklamują nieistniejące zniżki bądź też kody voucherów, tylko po to, aby nas zwabić.
Jeśli więc otrzymujesz promocje z anonimowych kont – takie, gdzie musisz kliknąć na link – to nie ryzykuj i skasuj wiadomość lub e-mail. Unikaj kupowania czegokolwiek przez link z Facebooka czy Instagrama. Ponadto, korzystaj z renomowanego programu antywirusowego na swoim laptopie i zadbaj, aby był aktualizowany i zawsze włączony.
Fałszywi sprzedawcy pojazdów
Zakup samochodu to często skomplikowany proces, nie mówiąc już o potencjalnych oszustwach. A przecież fałszywych ogłoszeń samochodowych w internecie jest mnóstwo, a ich liczba wciąż rośnie. Według szacunków Lloyds Banking Group w pierwszej połowie 2023 roku, liczba oszustw związanych ze sprzedażą pojazdów w porównaniu do 2022 roku wzrosła o 74 procent, a poszczególne ofiary traciły średnio 998 funtów.
Do większości tego typu oszustw dochodzi za pośrednictwem Facebooka (w tym Marketplace), Instagrama oraz eBaya, a w fałszywych ogłoszeniach najczęściej pojawia się model Ford Fiesta. Audi i BMW również są popularne wśród scamerów, podobnie jak samochody dostawcze – wiele osób szuka tańszych wersji tych pojazdów, aby następnie przerobić je na kampery.
Jak więc uniknąć oszustw samochodowych? Przede wszystkim nigdy nie płać nikomu zanim nie zobaczysz i sprawdzisz kupowanego auta. Oszuści mogą stosować taktyki wywierania nacisku, mówiąc na przykład, że samochód cieszy się dużym zainteresowaniem i że musisz go kupić w określonym czasie. Warto jednak nie spieszyć się i zachować rozsądek.
Przed sprawdzeniem auta poproś o numer rejestracyjny i porównaj go z numerem w bazie danych DVLA. Prowadząc kontrolę i sprawdzając sprawność auta, poproś o okazanie dowodu rejestracyjnego sprzedawcy (V5C). Dokument ten jest wymagany w momencie sprzedaży, dlatego prawdziwi sprzedawcy powinni go posiadać.
Oszustwa w social mediach
Kolejnym sposobem wykorzystywanym przez scamerów w celu zwabienia swoich ofiar na fałszywą stronę internetową to social media. Wyobraź sobie, że na Twoim feedzie pojawia się nagle reklama świetnego podarunku oferowanego przez uroczą małą firmę, która część zysków przekazuje na organizację charytatywną, bądź też przez większą firmę, którą być może znasz, reklamującą dokładnie ten sam rzadki produkt, którego szukasz i to za pół ceny! Co wówczas zrobić? Nie kupuj!
Dwie-trzecie, czyli aż 68 procent wszystkich oszustw zakupowych w Wielkiej Brytanii zaczyna się od Facebooka i Instagrama!
Scamy w social mediach to ogromny problem. Dane banku Barclays wskazują, że osoby w wieku 21 – 30 lat są najbardziej narażone na tego typu oszustwa, ale ofiarami scamerów są przedstawiciele wszystkich grup wiekowych.
Nie klikaj więc na reklamy i nie kupuj przez media społecznościowe, zamiast tego wyszukaj nazwę firmy w Google, sprawdź opinie oraz czy firma posiada numer telefonu obsługi klienta. Jeśli nie masz pewności, nie kupuj.
Fałszywi kurierzy
Ta sztuczka jest nam już znana od lat – przypomnijmy jednak sobie, w jaki sposób to działa – zwykle cyfrowo (smsy, e-maile, wiadomości na WhatsApp i tak dalej), a nawet telefonicznie.
- Dostajesz informację o niedopłacie za przesyłkę Royal Mail, w związku z czym musisz kliknąć na link i zapłacić teraz.
- Możesz też dostać wiadomość o treści: „Nie mogliśmy dostarczyć Twojej paczki. Koszt zmiany terminu dostarczenia przesyłki to 2 funty, zapłać tutaj.”
- Lub: „Nie mogliśmy dostarczyć Twojej przesyłki, gdyż musisz zapłacić cło, kliknij tutaj, aby dokonać płatności.”
Dokonujesz płatności, a następnie dzwoni do Ciebie ktoś podając się za pracownika banku i, twierdząc, że z Twojego konta ktoś dokonał nieautoryzowanej transakcji, namawia do wysłania pieniędzy na nowe konto, aby zabezpieczyć je przed oszustami.
Wszystkie powyższe przypadki to scamy. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, to znajdź numer telefonu do banku i zadzwoń, aby to sprawdzić.
Jak pokonać scamerów?
Jak przy tak dużej liczbie różnych oszustw, sztuczek i scamerów możesz bezpiecznie korzystać z sieci i spokojnie robić zakupy? Mamy na to kilka sposobów.
Zawsze płać bezpiecznie
Robiąc zakupy przez internet, korzystaj z karty kredytowej, jeśli taką posiadasz. Większość operatorów kart kredytowych zabezpiecza nas, gdy robimy zakupy internetowe i w niektórych okolicznościach ma obowiązek wypłacenia zwrotu. Płacąc za pomocą karty kredytowej (zamiast debetowej), w przypadku kradzieży danych bankowych, Twoje główne konto bankowe nie będzie bezpośrednio zagrożone. Warto też wziąć pod uwagę skorzystanie z platformy płatniczej, takiej jak PayPal, Google czy ApplePay. A kiedykolwiek dokonujesz płatności, zwróć uwagę na zamkniętą kłódkę przy pasku adresu internetowego – oznacza ona, że połączenie jest bezpieczne.
Nie udostępniaj zbyt dużo informacji w social mediach
Jeżeli nie ustawisz bezpieczeństwa prywatności, scamerzy będą mogli przeglądać Twój profil na Facebooku, Twitterze, Instagramie, TikToku oraz innych platformach społecznościowych, dlatego uważaj na to, co publikujesz.
To niesamowite, jak łatwo można ułożyć układankę z poszczególnych informacji na profilu – zdjęcie budynku, w którym mieszkasz, samochodu, którym jeździsz, link do miejsca pracy, a nawet adres e-mail. Wzrokowcy zaś na pewno zwrócą uwagę na Twoją piękną kolekcję prezentów świątecznych, otrzymanych od bliskich.
Niektórzy nawet postują, że wyjeżdżają na urlop, tym samym publicznie deklarując, iż ich dom będzie przez jakiś czas stał pusty. Jeśli należysz do takich osób, to już teraz zmień ustawienia prywatności na swoich profilach!
Zabezpiecz się hasłem
Czas na aktualizację swoich haseł. Jeśli oszust dostanie się do jednego z Twoich urządzeń dzięki łatwemu hasłu, to najprawdopodobniej używasz tego samego hasła w innych miejscach, dając mu klucz do swojego cyber-królestwa.
Równie ważne jest, w sytuacji gdy Twoje dzieci lub wnuki dostały w prezencie swoje pierwsze urządzenie lub gadżet technologiczny wymagający użycia hasła, na przykład telefon, laptop czy nowy aparat, aby od samego początku nauczyć ich dobrych nawyków ustanawiania silnego hasła.
- Natychmiast zmień wszystkie domyślne hasła i nazwy użytkownika!
- Ustaw skomplikowane hasła,
- Stosuj inne hasła dla każdego urządzenia,
- Nie spisuj swoich haseł ani nie przechowuj ich w przeglądarce,
- Nie podawaj swoich haseł znajomym,
- Nie podawaj informacji o sobie ludziom, których nie znasz w prawdziwym świecie,
- Nie klikaj na linki w e-mailach lub smsach od osób, których nie znasz – bądź kiedy link wygląda „podejrzanie”.
Nie wiesz, co obejmuje Twoje ubezpieczenie wyposażenia domu lub ubezpieczenie samochodu? Zespół ekspertów z Twojego lokalnego oddziału chętnie Ci pomoże. Wystarczy, że odwiedzisz go osobiście lub zadzwonisz.
Źródła: TrendMicro, Security Everywhere, Barclays, Which?, Lloyds, Finder.com.