Jeśli to czytasz, prawdopodobnie obecnie wynajmujesz nieruchomość lub kiedyś już tego doświadczyłeś. Sektor wynajmu prywatnego jest obecnie drugim co do wielkości segmentem rynku mieszkaniowego w Anglii, zaraz za właścicielami mieszkań i stanowi około jednej piątej wszystkich gospodarstw domowych. Dla wielu wynajem nieruchomości jest sposobem na zapewnienie sobie i swojej rodzinie bezpiecznego domu. Dla innych jest to naturalna kolej rzeczy – od mieszkania z rodzicami do wyprowadzki z nadzieją, że pewnego dnia będą mieli własne mieszkanie.
Jednak te niegdyś proste cele stają się coraz bardziej nieosiągalne. Najemcy płacą rekordowe ceny, przy czym ceny wynajmu rosną w najszybszym rocznym tempie od ponad dekady. Oznacza to, że najemcy wydają wyższy procent swoich dochodów na koszty mieszkaniowe (około jednej trzeciej), co jest o 10% więcej niż płacą ci, którzy mieszkają w własnym domu.
Przy rosnących kosztach ogólnych (żywność, paliwo, ubezpieczenie, energia) cena wynajmu jest dużym ciężarem. Z danych ONS wynika, że najemcy są prawie pięć razy bardziej narażeni na trudności finansowe niż osoby, które są właścicielami domu.
Co doprowadziło ceny do tego punktu? I co najważniejsze, czy koszty najmu mieszkania staną się bardziej przystępne w 2024 roku dla najemców?
Dlaczego ceny wynajmu rosną?
Zasadniczo, problemy sprowadzają się do znacznej nierównowagi między podażą a popytem na mieszkania. Śledzenie wysokości czynszu przez Rightmove wykazało, że, przez 15 kolejnych kwartałów, miesięczny czynsz osiągnął i nadal osiąga rekordowe wysokości od lata 2023 roku. Średnia wysokość czynszu poza Londynem wynosi obecnie 1,278 funtów miesięcznie, czyli o 10% więcej niż rok wcześniej. Z kolei w stolicy, czynsze wzrosły o 12%, osiągając średnio zawrotne 2,627 funtów miesięcznie. Zoopla zanotowała wzrost popytu o 11%, co powoduje ogromne podwyżki cen.
Brakuje tańszych mieszkań. Szacuje się, że w Anglii każdego roku powinno być zapewnionych około 340,000 domów, aby nadążać za popytem, z czego 145,000 powinno być dostępnych po przystępnej cenie – co oznacza co najmniej 20% niższe czynsze na rynku lokalnym. Kolejne rządy nie zdołały zbudować wystarczającej liczby domów, podczas gdy zasoby mieszkań socjalnych zostały sprzedane sektorowi prywatnemu poprzez program „Right to Buy” lub po prostu zburzone i nie zastąpione nowymi. W swoim manifeście z 2019 roku, rząd Konserwatywny za cel obrał 300 000 nowych domów w Anglii. Jednak w roku 2021/22 dostarczono zaledwie 232, 000 nowych domów i nie osiągnięto wyznaczonego celu.
Pandemia była kluczowym okresem dla rynku najmu, przyspieszając zmiany, które zaczęły się pojawiać od 2019 roku. Jednak z kolejnymi lockdownami wielu najemców, zniechęconych ograniczeniami życia w mieście, skierowało swoją uwagę ku przedmieściom. Tam mogli uzyskać więcej przestrzeni za swoje pieniądze, cieszyć się ogrodem i łatwiej spędzać czas na świeżym powietrzu.
Tymczasem w popularnych miejscach turystycznych, takich jak Kornwalia, nastąpił gwałtowny wzrost liczby wynajmów krótkoterminowych za pośrednictwem Airbnb i podobnych witryn, co jeszcze bardziej zwiększyło presję. Należy wziąć pod uwagę poważny szok hipoteczny, jaki miał miejsce w latach 2022–2023, podczas którego podstawowa stopa procentowa Banku Anglii wzrosła do 5,25%, a właściciele odpowiadający za kredyt hipoteczny na wynajmowanych nieruchomościach również znajdowali się pod presją finansową, aby dotrzymać kroku.
Nie ma znaczenia, czy mieszkasz w Londynie, innej dużej miejscowości czy nawet w bardziej wiejskim regionie – nigdzie nie ma odporności na wzrost czynszów Czy zatem lepiej pozostać na miejscu, czy poszukać lepszej oferty? W kwietniu 2023 roku więcej najemców zapytało o możliwość przeprowadzki niż rok wcześniej (o 4%), a obecne poszukiwania nowego wynajmu są o 48% wyższe niż przed pandemią, w 2019 roku.
Niestety, Urząd Statystyczny Wielkiej Brytanii (ang. Office for National Statistics ) odnotował również gwałtowny wzrost czynszów w trakcie trwania umowy najmu. Silna konkurencja i duże zapotrzebowanie oznaczają, że wielu właścicieli nieruchomości dotrzymuje kroku, podnosząc czynsze obecnym najemcom. Ci najemcy albo płacą wyższe stawki, albo są zmuszeni szukać alternatyw, pozostawiając właścicieli nieruchomości w poszukiwaniu nowego najemcy, który zgodzi się płacić te wyższe stawki.
Czy wysokość czynszu kiedykolwiek zmieni się na lepsze?
Patrząc wstecz na to, o ile wzrosły czynsze – obok wszystkich innych rzeczy – trudno nie poczuć się zniechęconym. W końcu, średnie wynagrodzenia nie nadążają za inflacją i kosztami życia, a my płacimy coraz większą część naszych dochodów na mieszkanie. Czy coś jest robione, aby pomóc rozwiązać ten problem?
Koszty najmu miały wzrosnąć o 11,1% w latach 2023-24, ale rząd zdecydował się ograniczyć je do 7%. Jeszcze nie wiemy, czy rząd również obniży czynsz dla najemców mieszkań socjalnych, czy też ci najemcy zapłacą o 7,7% wyższe czynsze w 2024-25.
Jednak są pewne promyki nadziei. Według danych Rightmove popyt spadł o 17% w porównaniu z 2022 r., podczas gdy podaż wzrosła o 14%, co oznacza, że jest więcej dostępnych mieszkań do wynajęcia, przy mniejszej konkurencji. Co więcej, na rynku pojawia się więcej nowych nieruchomości do wynajęcia niż w tym samym okresie w ubiegłym roku.
W ubiegłym roku wprowadzono również szereg reform dotyczących wynajmu. Planuje się zakazanie wypowiedzeń bez podania przyczyny, przy jednoczesnym nadaniu najemcom większych uprawnień do zaskarżania właścicieli nieruchomości, którzy nie spełniają swoich zobowiązań. Co więcej, obecnie trwające prace nad przekształceniem tych reform w prawo obejmują również powszechny zakaz odmowy wynajmu rodzinom z dziećmi lub osobom korzystającym z świadczeń, a także ograniczenie podwyżek czynszu do raz w roku. Najemcy będą mieli możliwość zaskarżenia podwyżki czynszu przed Sądem Pierwszej Instancji, jeśli uznają, że jest ona wyższa od stawki rynkowej.
Pol-Plan – jesteśmy tutaj, aby Ci pomóc!
Wynajem często wiąże się z poczuciem niepewności. Ale jeśli jest jedna rzecz, której możesz być pewien, to tego, że Twój przyjazny zespół doradców ubezpieczeniowych jest tutaj, aby Ci pomóc. Niezależnie od tego, czy potrzebujesz ubezpieczenia mienia ruchomego w ramach obecnego najmu, czy też chcesz poznać opcje dotyczące innych polis, możesz do nas zadzwonić. Po prostu skontaktuj się z naszym zespołem telefonicznie lub odwiedź nasze biuro w Londynie.
Źródła: Big Issue, BBC, Zoopla, Rightmove, Which?, GOV.UK