Emerytura w Anglii: Wszystko, co musisz o niej wiedzieć

Emerytura w UK to temat, który interesuje nie tylko Polaków, którzy mieszkają na stałe w Wielkiej Brytanii, ale też tych, którzy chociaż przez jakiś czas pracowali na Wyspach — w ich przypadku często pojawiają się pytania o to, czy te przepracowane lata uprawniają do pobierania tamtejszej emerytury. Sprawy nie ułatwia fakt, że brytyjski system emerytalny nie tylko znacznie różni się od tego w Polsce, ale przeszedł też w ostatnich latach spore zmiany. W poniższym artykule omówimy najważniejsze kwestie związane z tym, jak wygląda emerytura w Anglii, ile wynosi i kto może się o nią ubiegać.

Jak wygląda system emerytalny w Anglii?

Kiedy mówimy o emeryturze w Wielkiej Brytanii, zawsze warto podkreślić, który dokładnie rodzaj świadczenia mamy na myśli. To istotne, ponieważ brytyjski system opiera się na trzech filarach emerytalnych, są to: emerytura państwowa, prywatna i firmowa.

State Pension

State Pension, czyli emerytura państwowa, to świadczenie wypłacane przez państwo na podstawie przepracowanych lat i opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne. Do tego świadczenia kwalifikuje się większość osób, które osiągnęły wiek emerytalny.

Co jednak istotne sam wiek emerytalny, a także wysokość emerytury zależna jest od roku urodzenia. Jest to spowodowane reformą systemu, która w 2016 roku wprowadziła New State Pension na miejsce wcześniej wypłacanej emerytury.

Nowa emerytura państwowa to świadczenie, na które liczyć mogą po osiągnięciu wieku emerytalnego:

• mężczyźni urodzeni 6 kwietnia 1951 lub później,
• kobiety urodzone 6 kwietnia 1953 roku lub później.
  

W przypadku osób urodzonych wcześniej, które prawo do emerytury nabyły przed wprowadzeniem nowych zasad, nadal wypłacana jest podstawowa emerytura, czyli Basic State Pension.

Personal Pension

Prywatna emerytura to sposób na samodzielne odkładanie pieniędzy na przyszłość. To opcja dla tych, którzy nie są zatrudnieni, a więc nie obejmuje ich emerytura w miejscu pracy, ale też dla każdego, kto chce zapewnić sobie dodatkowe środki utrzymania po przejściu na emeryturę państwową.

Warto też wiedzieć, że wpłaty na Personal Pension są w Wielkiej Brytanii zwolnione z podatku.

Personal Pension może działać na nieco innych zasadach w zależności od wybranego planu. Różnice występują m.in. w sposobie wpłacania środków na emeryturę — mogą być to np. comiesięczne składki o określonej z góry wysokości lub dowolne kwoty wpłacane wedle uznania. Uwagę warto zwrócić również na to, w co inwestowane będą nasze pieniądze. Tu szczególnie istotne jest to, by pamiętać, że inwestycje, np. giełdowe, obarczone są ryzykiem i nie gwarantują zysku.

Workplace Pension

Workplace Pension to firmowy fundusz emerytalny organizowany przez pracodawcę. W ramach funduszu procent wypłaty pracownika przekazywany jest jako składka emerytalna, do której dodawana jest też wpłata od pracodawcy. Również rząd w pewien sposób dopłaca do pracowniczej emerytury, ponieważ składki objęte są ulgą podatkową.

Wszyscy pracodawcy są zobowiązani do zapewnienia firmowego funduszu emerytalnego i automatycznego zgłaszania do niego każdego pracownika, który:

• znajduje się w przedziale wiekowym od 22 lat do wieku emerytalnego,
• zarabia co najmniej £10,000 rocznie,
• zwykle wykonuje pracę na terenie Wielkiej Brytanii.
  

Pracownik ma prawo do dobrowolnej rezygnacji z wpłat na Workplace Pension.

Składki wpłacone do firmowego funduszu nie przepadają w momencie zmiany pracy — nadal pozostają własnością pracownika i zostaną wypłacone, kiedy osiągnie wiek emerytalny. Możliwe może być również przeniesienie składek do funduszu w nowym miejscu pracy.

Ile wynosi emerytura w Anglii?

W przypadku emerytury państwowej przysługujące nam świadczenie wypłacane jest co cztery tygodnie, a jego wysokość określana jest w tygodniowych stawkach. Dla New State Pension pełna stawka to £203.85 na tydzień w roku podatkowym 2023/24. Stawka tygodniowa dla Basic State Pension wynosi £156.20.

Znamy już też proponowane stawki dla State Pension na rok podatkowy 2024/25. To £221.20 dla New State Pension oraz £169.50 dla Basic State Pension.

Emerytura w Anglii – w jakim wieku?

Wiek emerytalny w Wielkiej Brytanii jest wyższy niż w Polsce i zależy od daty urodzenia. W przypadku osób, które nabywają prawo do emerytury teraz, wynosi 66 lat zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn. Planowane jest też jego stopniowe podnoszenie dla osób urodzonych po 5 kwietnia 1960 roku — najpierw do 67, a ostatecznie do 68 lat.

Warto też podkreślić, że wiek emerytalny nie oznacza wieku przejścia na emeryturę, a jedynie moment nabycia prawa do świadczenia emerytalnego.

Nic nie stoi na przeszkodzie, by pracować dłużej. Co więcej, wiek uprawniający do pobierania zebranych środków może być niższy w przypadku prywatnej lub firmowej emerytury.

Komu przysługuje emerytura w UK?

Brytyjska emerytura wypłacana jest na podstawie tzw. kwalifikujących się lat — to każdy rok, w czasie którego odprowadzaliśmy składki na ubezpieczenie społeczne od wynagrodzenia, wpłacaliśmy je dobrowolnie lub otrzymywaliśmy National Insurance credits np. z tytułu bezrobocia.

Wymagana liczba lat jest jednak inna w zależności od tego, czy przysługuje nam podstawowa emerytura, czy nowa emerytura państwowa.

Pełną stawkę starej emerytury państwowej otrzymują:

• mężczyźni urodzeni przed 1945 po 44 latach, urodzeni pomiędzy 1945 a 1951 po 30 latach,
• kobiety urodzone przed 1950 po 39 latach, urodzone pomiędzy 1950 a 1953 po 30 latach.
  

Do uzyskania pełnej stawki nowej emerytury państwowej konieczne jest zazwyczaj 35 lat opłacania składek na National Insurance.

Ile wynosi emerytura w UK po 10 latach pracy?

Minimalny okres przepracowanych lat (lub lat, w których opłacane były składki) uprawniający do emerytury w UK to 10 lat, przy czym nie muszą być to lata następujące po sobie. Trzeba mieć jednak świadomość, że każdy kwalifikujący się rok przekłada się na 1/35 pełnej emerytury. Oznacza to, że jeśli w momencie osiągnięcia wieku emerytalnego nasza historia składek National Insurance obejmuje tylko 10 lat, nie otrzymamy pełnej stawki tygodniowej (£203.85 dla roku 23/24), a pomniejszoną, czyli w roku podatkowym 23/24 będzie to £58.24.

Czy po 5 latach pracy w Anglii dostanę emeryturę?

Co jednak, jeśli pracowaliśmy i odkładaliśmy składki na ubezpieczenie w UK przez mniej niż 10 lat? Czy możemy liczyć na jakiekolwiek świadczenie za ten czas? Wszystko zależy od konkretnej sytuacji. Możemy mieć możliwość wykorzystania lat przepracowanych za granicą, by uzupełnić okres brakujący do wymaganych 10 lat. Z tej opcji z reguły możemy skorzystać, jeśli poza Anglią pracowaliśmy na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego (kraje UE, Islandia, Norwegia i Liechtenstein), w Szwajcarii, Gibraltarze lub państwach, które zawarły stosowne umowy z UK.

• Jak to działa? Jeśli pracowaliśmy przez 5 lat w UK, ale poza tym mamy też przepracowane ponad 5 lat np. w Polsce, okres zatrudnienia za granicą pozwoli nam na przekroczenie progu 10 lat. Emerytura w UK będzie nam wypłacana jednak tylko za te 5 lat opłacania brytyjskich składek.
  

Jak złożyć wniosek o przyznanie emerytury w Wielkiej Brytanii?

O przyznanie New State Pension trzeba zawnioskować — nie odbywa się to automatycznie wraz z osiągnięciem wieku, w którym można ubiegać się o emeryturę. Możemy zrobić to online, telefonicznie lub pocztą tradycyjną. W przypadku aplikacji online niezbędny będzie invitation code, który dostaniemy w liście informującym o możliwości uzyskania emerytury — list z reguły wysyłany jest do nas na cztery miesiące przed przekroczeniem wieku emerytalnego. Jeśli nie dostaniemy listu, kod możemy uzyskać online.

Źródło: gov.uk