Rozważania o brytyjskich samochodach zabytkowych często przywołują na myśl pojazdy o znaczeniu historycznym, takich jak pierwszy Mini Cooper. W naszej polskiej historii również znajdziemy perły motoryzacji, takie jak Syrena, Warszawa czy nasz słynny „Maluch”. Oczywiście, samochód zabytkowy to niekoniecznie pojazd kolekcjonerski. W związku z tym, w kontekście ubezpieczeń, samochód klasyfikuje się jako zabytkowy dużo częściej, niż nam się wydaje.
Definicja pojazdu zabytkowego powstaje w oparciu o pewne kryteria. Ciekawe jest to, że kryteria te są inne dla HMRC i dla firm ubezpieczeniowych. Kryteria ubezpieczycieli pojazdów zabytkowych są mniej rygorystyczne niż te, obowiązujące w HMRC. Oznacza to, że stosunkowo łatwiej jest o korzyści w ramach polis na samochody zabytkowe.
Szukając ubezpieczenia na starszy samochód można odwołać się do klasyfikacji samochodów zabytkowych, aby zapewnić odpowiednią ochronę ubezpieczeniową pojazdu.
Ale jak to zrobić?
W naszym artykule omówimy definicję samochodu zabytkowego oraz wyjaśnimy warunki ubezpieczenia takiego pojazdu.
Definicja samochodu zabytkowego
Jest wiele kryteriów, które pojazd musi spełnić, aby uzyskać status samochodu zabytkowego. Są to między innymi:
- wiek samochodu
- wartość uzgodniona
- czy pojazd ma znaczenie historyczne?
- czy jest to samochód kolekcjonerski?
- czy posiada cechy samochodu zabytkowego?
Niektóre definicje pojazdu zabytkowego mają cechy wspólne z definicją pojazdu o wartości historycznej. Podobieństwo to działa na korzyść właściciela podczas ubezpieczenia zabytkowego pojazdu oraz umożliwia zwolnienie z opłaty podatku drogowego i z okresowych badań technicznych.
Przyjrzyjmy się najpierw definicji samochodu zabytkowego.
Definicja samochodu zabytkowego HMRC oraz firm ubezpieczeniowych
HMRC kieruje się własną definicją samochodu zabytkowego. Samochód zabytkowy to według HMRC pojazd 15-letni na koniec roku podatkowego.
- wartość rynkowa pojazdu w danym roku rozliczeniowym wynosi min. 15 tys. funtów
- wartość rynkowa pojazdu przekracza kwotę przeniesioną z kroku 3. dokumentu Sekcja 121(1) ITEPA 2003.
Ubezpieczyciele samochodów zabytkowych posiadają własne definicje. Na przykład niektóre firmy ubezpieczeniowe przyjmują, że samochód 10-letni to już samochód zabytkowy. W takim przypadku faktyczna wartość pojazdu nie ma znaczenia.
Są też firmy ubezpieczeniowe, które przyjmują jeszcze mniej surową definicję samochodu klasycznego. W niektórych przypadkach już samochody pięcioletnie uznawane są za klasyczne. Tę szczególną kategorię pojazdów nazwano nowoczesnymi klasykami. Obecnie nie obowiązuje żadne prawo, które pomogłoby ustalić, który samochód jest, a który nie jest zabytkowy. Jakie cechy charakterystyczne pojazdu pomagają zatem w tej kategoryzacji?
Kryteria oceny pojazdów zabytkowych
Ponieważ prawo nie określa dokładnie definicji samochodu zabytkowego, klasyfikacja przebiega w subiektywny sposób. Pod uwagę bierze się pewne kryteria, są to między innymi:
Wartość sentymentalna
Tutaj pod uwagę bierze się sentyment właściciela względem samochodu. Czy posiada on jakieś pozytywne wspomnienia w związku z pojazdem?
Weźmy na przykład takiego skromnego „Malucha”. Fiat 126p to prawdopodobnie najpopularniejszy pojazd w okresie PRL-u, odpowiedzialny za zmotoryzowanie Polski. Dla wielu Polaków wiąże się z niezapomnianymi chwilami.
Królował nie tylko na Polskich drogach, ale także w telewizji i kinematografii – zobaczymy go na przykład w czołówce i niemal każdym odcinku „Czterdziestolatka”, gdzie jest samochodem tytułowego bohatera – inżyniera Karwowskiego.
Kolejnym przykładem samochodu zabytkowego o znacznej wartości sentymentalnej jest nazwana na cześć stolicy i pierwsza produkowana seryjnie w Polsce po II Wojnie Światowej FSO Warszawa.
Atrakcyjność
Atrakcyjność samochodu pomaga zaklasyfikować go do kategorii samochodów zabytkowych. Na przykład pojawienie się samochodu w filmie lub w telewizji w kontekście, który podkreśla walory pojazdu, z pewnością podniesie jego atrakcyjność.
Najlepszym na to przykładem jest najpopularniejszy samochód Porucznika Borewicza – Polonez. Zyskał on nawet przydomek „Borewicz”.
Również Syrena 103 zrobiła karierę w telewizji – bohaterowie pierwszego polskiego serialu „Barbara i Jan”, który miał swoją premierę w 1964, poruszali się właśnie Syreną.
Natomiast Fiat 125p lub tzw. „Duży Fiat” został legendarną żółtą taksówką o numerze 1313 w serialu „Zmiennicy”.
Unikatowość
Kiedy popularny samochód zostaje wycofany z produkcji, natychmiast wzrasta jego wartość. Dzieje się tak ponieważ coraz trudniej jest znaleźć części zamienne, a co za tym idzie – utrzymać samochód w dobrym stanie. Jeśli samochód pochodzi z limitowanej serii, to trudniej go kupić, co dodatkowo podnosi jego atrakcyjność.
Na przykład wyprodukowano tylko cztery samochody Bugatti 57SC Atlantic Coupe, z czego tylko trzy wciąż istnieją. Często uznaje się je za najdroższe pojazdy na świecie. Wartość egzemplarza, który został zniszczony podczas inwazji niemieckiej na Francję w II wojnie światowej, szacuje się na $113 mln. Ale nawet te trzy egzemplarzy, które przetrwały wojnę, są zdecydowanie najdroższe na świecie.
Zwolnienie z podatku oraz badań technicznych pojazdu
Według definicji na stronie Gov.UK, samochód zabytkowy o wartości historycznej to samochód wyprodukowany i zarejestrowany przynajmniej 40 lat temu. Dodatkowo zabrania się wprowadzania znaczących zmian do pojazdu przez 30 lat. Mowa tutaj o wymianie silnika, osi, karoserii lub zawieszenia.
Wiele pojazdów kwalifikuje się do ulgi podatkowej, w tym:
- samochody
- vany
- motocykle
- pojazdy trzykołowe
- ciężarówki i autobusy
Pojazdy specjalistyczne
Kierowca może starać się o ulgi na samochody specjalistyczne, jeśli spełniają one odpowiednie kryteria. Do pojazdów specjalistycznych zalicza się:
- pompy i żurawie samojezdne
- koparki, walce drogowe, wózki transportu wewnętrznego
- kosiarki i maszyny rolnicze
- piaskarki i pługi śnieżne
- pojazdy elektryczne
- pojazdy parowe
Kiedy pojazdy te spełniają pewne kryteria, przysługują im liczne zniżki. Na przykład, pojazdy o określonym roku produkcji zwolnione są z opłat podatku drogowego. Poza tym zniesiono również obowiązek przeprowadzania corocznych badań technicznych. Konieczne jest jednak oficjalne dopuszczenie pojazdu do ruchu drogowego.
Dodatkowo istnieją również kategorie pojazdów zabytkowych.
Kategorie pojazdów zabytkowych
Grupa pojazdów zabytkowych dzieli się na kategorie pojazdów zabytkowych, zależnych głównie od wieku pojazdu.
- Weteran: samochód antyczny może zostać umieszczony w kategorii weteranów, jeśli został wyprodukowany przed 1905 rokiem. Samochody wyprodukowane pomiędzy 1904 a 1919 rokiem określane są mianem edwardiańskich, według brytyjskiego Klubu samochodowego weteranów.
- Vintage: pojazd klasyczny to automobil z datą produkcji pomiędzy 1919 a 1930 rokiem. Klasyczne pojazdy wojskowe również zaliczają się do tej kategorii, ale często przysługuje im inne, specjalistyczne ubezpieczenie.
- Post-vintage: antyki to samochody klasyczne wyprodukowane pomiędzy 1930 rokiem a końcem II wojny światowej (1945). Definicja klubu samochodów zabytkowych VSCC zakłada, że pojazd zabytkowy to taki z datą produkcji pomiędzy 1931 a 1941 rokiem.
- Klasyczny: jak wyżej.
Zasady ubezpieczenia samochodu zabytkowego
Pomimo że ubezpieczyciele samochodów zabytkowych stosują różne przepisy i politykę, należy mieć na uwadze pewne uniwersalne zasady. Na przykład samochód zabytkowy lub klasyczny nie powinien spełniać roli pierwszego, czy też głównego pojazdu. Do codziennej jazdy należy korzystać z tradycyjnego samochodu, a nie z pojazdu zabytkowego. Warunkiem do ubezpieczenia samochodu zabytkowego jest niski milaż, zazwyczaj w granicach 2000 a 4000 mil.
W przeciwieństwie do ubezpieczeń tradycyjnych samochodów, ubezpieczenia samochodu zabytkowego nakłada na właściciela obowiązek garażowania w odpowiednio przeznaczonym do tego miejscu. Mowa tutaj zazwyczaj o prywatnym garażu, ale podjazd lub wyspecjalizowana przechowalnia samochodów również są brane pod uwagę.
Liczy się także profil kierowcy. Ubezpieczyciel samochodów zabytkowych nie zaoferuje zazwyczaj polisy kierowcom poniżej 25. r.ż.
Zalety ubezpieczenia samochodu zabytkowego
Ubezpieczenie samochodu zabytkowego zazwyczaj kosztuje mniej niż ubezpieczenie standardowego pojazdu. Różnica ta wynika głównie z założenia, że kierowcy pojazdów zabytkowych jeżdżą ostrożniej. Samochody kolekcjonerskie, antyczne oraz o znaczeniu historycznym mają zazwyczaj ogromną wartość dla właścicieli. Często pojazdy te są drogie, jednak ich rzadkość i odczuwana przez właściciela nostalgia są niezastąpione – gwarantują, że kierowca zachowa bezkompromisowe bezpieczeństwo na drodze.
Ubezpieczenia samochodów zabytkowych są tańsze od polis na standardowe pojazdy również dlatego, że większość posiadaczy klasyków dba o ich idealny stan techniczny, co zmniejsza ryzyko. Dodatkowo, samochodem zabytkowym rzadziej się jeździ – stąd mniejszy milaż. To właśnie dlatego ryzyko w przypadku ubezpieczenia samochodu zabytkowego jest mniejsze niż przy ubezpieczeniu tradycyjnego pojazdu.
Dodatkowe produkty ubezpieczeniowe dla samochodu zabytkowego
Polisa na samochód zabytkowy często zawiera dodatkowe produkty ubezpieczeniowe. Ubezpieczenie samochodu zabytkowego gwarantuje dodatkową ochronę ubezpieczeniową, między innymi:
- Ubezpieczenie podczas renowacji: polisa zapewnia ochronę pojazdu od szkód poniesionych podczas renowacji.
- Ubezpieczenie podczas pokazów samochodowych: podczas pokazów samochodowych możesz zająć się prezentowaniem swojego kolekcjonerskiego pojazdu, ponieważ ubezpieczenie zapewni rekompensatę finansową w przypadku szkody.
- Jednodniowe ubezpieczenie na wyścig/tor: bardzo często ubezpieczenie samochodu zabytkowego obejmuje również wyścigi samochodowe lub torowe. Jeśli więc kiedykolwiek marzyło Ci się, aby popchnąć samochód do granic wytrzymałości, masz teraz pewność, że polisa zapewni ochronę ubezpieczeniową od szkody. Trzeba jednak pamiętać, że kwota składki ubezpieczeniowej wzrośnie w zależności od liczby dni spędzonych na torze.
Zniżki dla klubowiczów
Właściciele pojazdów zabytkowych to zazwyczaj prawdziwi pasjonaci. Posiadanie zabytkowego pojazdu to coś więcej niż posiadanie samochodu – to hobby i styl życia. Pasjonaci często decydują się na członkostwo w klubie samochodowym, aby móc chwalić się swoim samochodem i rozmawiać na temat pojazdów kolekcjonerskich z osobami o tych samych zainteresowaniach.
Przedstawiciel firmy ubezpieczeniowej specjalizującej się w samochodach zabytkowych może zaproponować niższą składkę dla członków klubu samochodowego. Po dołączeniu do niektórych klubów można uzyskać zniżkę nawet do 25%, a to dzięki temu, że ubezpieczyciel postrzega członkostwo w klubie jako dodatkowe zobowiązanie się kierowcy do bezpiecznej jazdy. Oczywiście podstawowe kryteria obliczania składki ubezpieczeniowej pozostają bez zmian – najważniejsza jest wciąż dobra historia jazdy.
Przynależność do niektórych klubów daje dostęp do części zamiennych w niższej cenie.
Podsumowanie
Łatwo jest się pogubić w definicji samochodu zabytkowego z powodu braku synchronizacji w kryteriach przyjmowanych przez HMRC oraz ubezpieczycieli pojazdów zabytkowych. Według HMRC pojazd zabytkowy to pojazd przynajmniej 15-letni, podczas gdy niektóre firmy ubezpieczeniowe za zabytkowy uznają już nawet 5-letni samochód. Aktualnie prawo nie dyktuje zasad, więc specyfikację pojazdów zabytkowych do ubezpieczenia poddaje się interpretacji i subiektywnej ocenie. W procesie kwalifikacji pojazdów zabytkowych firmy ubezpieczeniowe korzystają z subiektywnych wyznaczników, takich jak wartość sentymentalna, atrakcyjność i liczba egzemplarzy. Ubezpieczyciel może również dokonać dodatkowego podziału kategorii pojazdów zabytkowych ze względu na wiek.
Aby samochód zakwalifikowano do kategorii pojazdów zabytkowych, należy spełnić kilka wymagań. Na przykład miano samochodu zabytkowego zyskuje pojazd dodatkowy, czyli taki, którym jeździ się rzadko.
Ubezpieczenie samochodu zabytkowego często kosztuje mniej niż ubezpieczenie standardowego pojazdu. Kwotę składki można dodatkowo zredukować przystępując do klubu samochodów zabytkowych. Członkostwo w takim klubie często daje również dostęp do tańszych części zapasowych.
Widać więc że ubezpieczenie samochodu zabytkowego nie jest proste, ale kiedy już zrozumie się przyjęte kryteria oraz korzyści płynące z ubezpieczenia samochodu zabytkowego, dużo łatwiej jest znaleźć polisę na miarę potrzeb.