Brexit wprowadził duże zmiany dla Polaków planujących wyjazd do Wielkiej Brytanii. Do przekroczenia granicy pomiędzy UE a UK potrzebny jest teraz paszport, a w dodatku jeśli na Wyspach chcemy znaleźć zatrudnienie, musimy ubiegać się o wizę pracowniczą. Wizyta bez wizy nadal jest możliwa, ale tylko w celach niezwiązanych z podejmowaniem pracy (np. turystyka, odwiedzanie rodziny, konferencje biznesowe) i na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy.
Choć punktowy system imigracyjny obowiązuje już od 1 stycznia 2021 roku, nadal pojawia się w związku z nim wiele pytań. Jak uzyskać pozwolenie na pracę w Wielkiej Brytanii? Kto może dostać wizę? Ile kosztuje wiza pracownicza i jak długo trzeba czekać na decyzję o jej przyznaniu?
Odpowiedzi na te pytania udzielimy w poniższym artykule.
Praca w Wielkiej Brytanii po brexicie – podstawowe informacje
Kwestia znalezienia pracy na terenie Wielkiej Brytanii wygląda inaczej w przypadku osób, które myślą dopiero o wyjeździe z Polski i tych, które mieszkają już na Wyspach.
Polacy mieszkający w UK
Obywatele Polski, którzy posiadają prawo stałego pobytu w Wielkiej Brytanii lub uzyskali settled status (status osoby osiedlonej) w ramach EU Settlement Scheme mają prawo do mieszkania, nauki i podejmowania pracy w UK bez ograniczeń czasowych. W obu przypadkach nie ma potrzeby załatwiania żadnych dodatkowych formalności w celu otrzymania pozwolenia na pracę.
Wyjazd do pracy w Wielkiej Brytanii
Polacy, którzy wyjazd do UK w celach zarobkowych rozważają teraz, muszą już złożyć wniosek wizowy i spełnić wszystkie niezbędne kryteria obowiązujące w ramach punktowego systemu imigracyjnego. Droga do uzyskania pozwolenia na pracę może wyglądać inaczej w zależności od wykonywanego zawodu i długości planowanego pobytu.
Jak działa punktowy system imigracyjny w Wielkiej Brytanii?
Punktowy system imigracyjny (eng. points-based immigration system) zastąpił wcześniejsze przepisy w chwili, kiedy Wielka Brytania opuściła Unię Europejską. Jego głównym założeniem jest skupianie się na kwalifikacjach zawodowych i umiejętnościach osób starających się o prawo do pracy w UK niezależnie od kraju pochodzenia. Oznacza to, że obywatele Polski ani innych państw UE nie mogą liczyć na preferencyjne traktowanie przy ocenie wniosków wizowych.
By mieć możliwość uzyskania wizy trzeba zebrać 70 punktów, z czego na 50 punktów składają się kryteria obowiązkowe. Pozostałe 20 zdobyć można spełniając jeden lub więcej z dodatkowych wymogów. Za co przyznawane są punkty?
Kryteria obowiązkowe to:
- Oferta pracy od zatwierdzonego sponsora (20 punktów)
- Praca z odpowiednim poziomem umiejętności i kwalifikacji (20 punktów)
- Znajomość języka angielskiego na wymaganym poziomie (B1 w skali CEFR) (10 punktów)
Pozostałe punkty można uzyskać m.in. za:
- Zarobki w zakresie od £23,040 do £25,599 lub co najmniej 90% standardowej stawki dla danego zawodu (w zależności od tego, która kwota jest wyższa) (10 punktów)
- Zarobki równe lub wyższe niż £25,600 (20 punktów)
- Doktorat w dziedzinie powiązanej z wykonywanym zawodem (10 punktów).
Certificate of sponsorship – co to?
Certificate of sponsorship (CoS) to dokument potwierdzający posiadanie oferty pracy od pracodawcy w UK. Może być wydany tylko przez firmy, które otrzymały licencję sponsorską, czyli spełniają rządowe wymogi dotyczące zatrudniania obcokrajowców.
Przedłożenie takiego certyfikatu jest niezbędne podczas starania się o przyznanie wizy. Wydawany jest w formie elektronicznej i ma indywidualny numer, który należy podać we wniosku wizowym. Szczególną uwagę warto zwrócić na terminy: wniosek należy złożyć w ciągu 3 miesięcy od wydania CoS, ale nie wcześniej niż na 3 miesiące przed datą rozpoczęcia pracy wskazaną na dokumencie.
Wiza pracownicza – UK
Rodzaj, czas oczekiwania na decyzję i dokładny proces uzyskania wizy może wyglądać inaczej w zależności od wykonywanego zawodu i zapotrzebowania na specjalistów w danej branży, czasu pobytu oraz indywidualnej sytuacji wnioskującego. Przed złożeniem wniosku warto dokładnie sprawdzić, która wiza pracownicza jest odpowiednia w danym przypadku i jakie warunki należy spełnić, co pomoże w sprawnym załatwieniu niezbędnych formalności.
Poniżej omówimy krótko przykładowe wizy pracownicze — warto jednak pamiętać, że nie są to jedyne dostępne możliwości.
Skilled Worker visa
Skilled Worker visa to wiza pracownicza uprawniająca do podjęcia pracy w wybranych zawodach (lista zawodów kwalifikujących się do programu wizowego dostępna jest na stronie rządowej) u pracodawcy zatwierdzonego przez Home Office.
Do uzyskania wizy niezbędne jest spełnienie następujących warunków:
- posiadanie certificate of sponsorship od pracodawcy z określeniem zaoferowanego stanowiska pracy,
- zarabianie minimalnej pensji określonej dla danego rodzaju pracy,
- znajomość języka angielskiego na poziomie B1 umożliwiającym swobodną komunikację (w celu potwierdzenia wymagany może być wynik zatwierdzonego testu językowego).
Wiza pozwala na pobyt w UK przez okres do 5 lat. Po tym czasie konieczne będzie przedłużenie pozwolenia na pracę. Co istotne, nawet jeśli nasza wiza jest ważna, ale planujemy zmienić pracę lub pracodawcę, konieczna jest aktualizacja dokumentów.
Wiza pracownicza Skilled Worker może być wielokrotnie przedłużana — jedynym warunkiem jest dalsze spełnianie wszystkich wymogów. W dodatku przebywanie w UK na jej podstawie przez 5 lat daje również szansę na wnioskowanie o prawo do stałego pobytu.
Wniosek wizowy należy złożyć online. W tym celu konieczne będzie również potwierdzenie swojej tożsamości — można zrobić to korzystając z oficjalnej aplikacji UK Immigration: ID Check lub odwiedzając visa appliacation centre (w Polsce znajduje się w Warszawie). Po dostarczeniu niezbędnych dokumentów i informacji decyzja wydawana jest zazwyczaj w ciągu 3 tygodni.
Jaki jest koszt uzyskania Skilled Worker visa?
Koszty związane z wizą są różne w zależności od specyfiki konkretnego przypadku, w tym np. zapotrzebowania na dany zawód, miejsca złożenia wniosku czy czasu, na jaki wydana ma być wiza.
- Standardowa opłata za wniosek może wynieść od £625 do £1,423.
- Dopłata do opieki zdrowotnej to z reguły £624 za każdy rok.
- Wymagane może być też wykazanie posiadania wystarczających środków finansowych do utrzymania się w UK — to kwota nie mniejsza niż £1,270.
Health and Care Worker visa
Wiza pracownicza kierowana do pracowników z sektora opieki zdrowotnej chcących podjąć pracę w kwalifikującym się zawodzie dla NHS lub w ramach opieki społecznej dla osób dorosłych.
By uzyskać wizę, należy spełnić następujące warunki:
- posiadać odpowiednio potwierdzone kwalifikacje zawodowe uprawniające do pracy jako pracownik opieki zdrowotnej lub społecznej,
- pracować w kwalifikującym się zawodzie,
- pracodawca zatwierdzony przez Home Office,
- certificate of sponsorship z określonym stanowiskiem pracy wydany przez pracodawcę,
- osiąganie minimalnego wynagrodzenia dla określonego zawodu,
- znajomość języka angielskiego na poziomie B1 (wymagane może być potwierdzenie znajomości języka wynikiem odpowiedniego testu lub posiadaniem certyfikatu językowego).
Wiza wydawana jest na okres do 5 lat — po tym czasie konieczne jest jej przedłużenie, a w przypadku zmiany pracy przed upływem tego czasu jej aktualizacja. W przypadku dalszej chęci pracy na terenie UK możliwe jest wielokrotne przedłużanie wizy, a po 5 latach mieszkania i pracy na Wyspach również wnioskowanie o prawo do stałego pobytu.
Wniosek o Health and Care visa składany jest online. Tożsamość możemy potwierdzić korzystając z aplikacji UK Immigration: ID Check lub odwiedzając odpowiedni oddział visa application centre. Decyzja wydawana jest zazwyczaj w ciągu 3 tygodni.
Jaki jest koszt uzyskania Health and Care visa?
Standardowa opłata za wniosek o Health and Care visa zależy od czasu, na jaki ma być wydana:
- na okres do 3 lat wynosi £247,
- na okres dłuższy niż 3 lata wynosi £479.
Do tego wymagane może być również posiadanie sumy wystarczającej na utrzymanie po przyjeździe do UK, która wyceniana jest na £1,270. W przypadku tej wizy nie ma konieczności regulowania dopłaty na opiekę zdrowotną.
Inne wizy pracownicze
Global Talent visa
O przyznanie wizy Global Talent wnioskować mogą pełnoletnie osoby będące liderami lub mające potencjał do bycia liderami w sektorze technologii cyfrowych, kultury i sztuki lub nauki. Pozwala na przebywanie i pracę w UK do 5 lat z możliwością przedłużenia wizy po upływie tego czasu oraz uzyskania prawa stałego pobytu po upływie 3 lub 5 lat (w zależności od dziedziny, w której pracuje dana osoba).
Wniosek trzeba złożyć online, a na decyzję poczekać do 3 tygodni. Koszt związany z aplikacją to £623. Do tego dochodzi też dopłata za opiekę zdrowotną, czyli £624 za każdy rok.
Seasonal Worker visa
Wiza uprawnia do przyjazdu do UK w celu podjęcia pracy sezonowej, np. przy zbiorze warzyw i owoców (na okres do 6 miesięcy) lub na fermie drobiu (od 2 października do 31 grudnia w jednym roku). Do aplikowania wymagane jest posiadanie certyfikatu od pracodawcy i opłacenie kosztu wniosku, który wynosi £259. Niezbędne jest też posiadanie oszczędności umożliwiających utrzymanie się po przyjeździe – £1,270.